เปลือกสมอง (Cerebral Cortex) คือ ชั้นเนื้อเยื่อส่วนนอกสุดของสมองที่มีลักษณะเป็นรอยหยักพับไปมา ซึ่งรอยหยักเหล่านี้มีบทบาทสำคัญในการเพิ่มพื้นที่ผิวของสมอง ทำให้สามารถบรรจุเซลล์ประสาทได้มากขึ้น ส่งผลให้มนุษย์เรามีความสามารถในการคิด วิเคราะห์ และจดจำเหนือกว่าสิ่งมีชีวิตอื่นๆ บนโลก เปลือกสมองทำหน้าที่ควบคุมการทำงานระดับสูงต่างๆ ของร่างกาย เช่น ภาษา ความจำ การเรียนรู้ การตัดสินใจ รวมไปถึงการควบคุมการเคลื่อนไหว
โครงสร้างและการแบ่งส่วนของเปลือกสมอง
เปลือกสมองแบ่งออกเป็น 2 ซีก ได้แก่ ซีกซ้ายและซีกขวา โดยแต่ละซีกจะควบคุมการทำงานของร่างกายในด้านตรงข้าม เช่น ซีกซ้ายควบคุมการทำงานของร่างกายซีกขวา และในทางกลับกัน นอกจากนี้ เปลือกสมองยังแบ่งออกเป็น 4 พู (Lobe) หลักๆ ได้แก่
- พูหน้า (Frontal Lobe) อยู่บริเวณหน้าผาก ทำหน้าที่เกี่ยวกับการคิด วางแผน การตัดสินใจ การแก้ปัญหา ภาษา และควบคุมอารมณ์
- พูขมับ (Temporal Lobe) อยู่บริเวณขมับ ทำหน้าที่เกี่ยวกับการได้ยิน ความจำ ภาษา และการเรียนรู้
- พูหลัง (Parietal Lobe) อยู่บริเวณส่วนบนของศีรษะ ทำหน้าที่เกี่ยวกับการสัมผัส การรับรู้เกี่ยวกับตำแหน่ง การรับรู้เชิงพื้นที่
- พูท้ายทอย (Occipital Lobe) อยู่บริเวณท้ายทอย ทำหน้าที่เกี่ยวกับการมองเห็น
ความสำคัญของเปลือกสมอง
เปลือกสมองมีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งความสามารถในการเรียนรู้ การปรับตัว และการแก้ปัญหา ซึ่งล้วนเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้มนุษย์สามารถพัฒนาตนเอง และสร้างสรรค์สิ่งต่างๆ บนโลกใบนี้ได้อย่างมากมาย
Fun Fact เกี่ยวกับเปลือกสมอง
- รอยหยักบนเปลือกสมองของแต่ละคนมีลักษณะเฉพาะตัว เปรียบเสมือนลายนิ้วมือของสมอง
- เปลือกสมองของมนุษย์มีพื้นที่ผิวทั้งหมดประมาณ 2,500 ตารางเซนติเมตร หรือเทียบเท่ากับขนาดของผ้าปูโต๊ะ
- สมองของ Albert Einstein นักฟิสิกส์ชื่อดัง มีรอยหยักในส่วนของพูขมับ (Temporal Lobe) มากกว่าคนทั่วไป ซึ่งเชื่อกันว่าส่งผลต่อความสามารถทางคณิตศาสตร์และฟิสิกส์ของเขา
ตารางเปรียบเทียบขนาดสมองของสิ่งมีชีวิต
| สิ่งมีชีวิต | น้ำหนักสมอง (กรัม) |
|---|---|
| ช้างแอฟริกา | 6,000 |
| มนุษย์ | 1,300 - 1,400 |
| โลมา | 1,500 - 1,700 |
| แมว | 30 |
แม้ว่าขนาดสมองของมนุษย์จะไม่ได้ใหญ่ที่สุดในบรรดาสัตว์โลก แต่ความซับซ้อน และประสิทธิภาพในการทำงานของเปลือกสมอง คือ สิ่งที่ทำให้มนุษย์มีความแตกต่าง และโดดเด่นกว่าสิ่งมีชีวิตอื่นๆ นั่นเอง
#สมอง #เปลือกสมอง #CerebralCortex #Neuroscience
บทความ
