หากเอ่ยถึงช่วงเวลาแห่งความสุขส่งท้ายปี คงหนีไม่พ้นเทศกาลคริสต์มาส ภาพคุ้นตาของรถลากเลื่อนสีแดงเพลิงที่ถูกกวางร่างยักษ์ขนสีน้ำตาลแดง มีเขากิ่งก้านสาขาสวยงามคอยลากจูง พร้อมกับชายร่างท้วมในชุดสีแดงสดใสที่กำลังส่งมอบของขวัญให้กับเด็ก ๆ คงเป็นภาพที่ใครหลายคนนึกถึง และกวางที่เรากำลังกล่าวถึงอยู่นี้ก็คือ "กวางเรนเดียร์" สัตว์ที่ขึ้นชื่อว่าเป็นจ้าวแห่งขั้วโลกเหนือ และยังเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมชนิดเดียวที่ทั้งเพศผู้และเพศเมียมีเขา ทำไมถึงเป็นเช่นนั้น? บทความนี้จะพาคุณไปหาคำตอบ
กวางเรนเดียร์ ไม่ใช่แค่กวางธรรมดา
กวางเรนเดียร์ (Reindeer) หรือที่รู้จักกันในชื่อ แคริบู (Caribou) ในทวีปอเมริกาเหนือ เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในวงศ์กวาง พบกระจายพันธุ์ในเขตอาร์กติก ทุนดรา และไทกา เช่น กรีนแลนด์ สแกนดิเนเวีย รัสเซีย อลาสก้า และแคนาดา โดยมีการแบ่งออกเป็นชนิดย่อยได้ถึง 9 ชนิดย่อย ซึ่งแต่ละชนิดย่อยจะมีลักษณะและขนาดที่แตกต่างกันออกไปเล็กน้อย
เขากวางเรนเดียร์ : ความแตกต่างที่ไม่ธรรมดา
สิ่งที่น่าสนใจที่สุดของกวางเรนเดียร์คงหนีไม่พ้นเรื่องของ "เขา" เพราะพวกมันคือสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมเพียงชนิดเดียวที่ทั้งเพศผู้และเพศเมียมีเขา โดยเขากวางเพศผู้จะมีขนาดใหญ่และแตกกิ่งก้านสาขางดงามกว่า ส่วนเขากวางเพศเมียจะมีขนาดเล็กกว่าและดูบอบบางกว่า ซึ่งโดยปกติแล้วกวางเพศผู้จะผลัดเขาทุกปีหลังฤดูผสมพันธุ์ในช่วงเดือนพฤศจิกายนถึงธันวาคม ขณะที่กวางเพศเมียจะผลัดเขาในช่วงฤดูใบไม้ผลิหลังจากที่คลอดลูก
ทำไมกวางเรนเดียร์เพศเมียถึงมีเขา?
นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่า สาเหตุที่ทำให้กวางเรนเดียร์เพศเมียมีเขานั้น เป็นผลมาจากการปรับตัวเพื่อความอยู่รอดในสภาพแวดล้อมที่หนาวเย็นและโหดร้าย โดยเฉพาะในช่วงฤดูหนาว ที่อาหารมีอยู่อย่างจำกัด กวางเพศเมียจำเป็นต้องใช้เขาในการป้องกันตัวจากนักล่า และที่สำคัญที่สุดคือการแย่งชิงอาหารจากกวางเพศผู้และกวางตัวอื่น ๆ
จากงานวิจัยพบว่า กวางเรนเดียร์เพศเมียที่มีเขามีแนวโน้มที่จะมีชีวิตรอดจากฤดูหนาวที่โหดร้ายได้ดีกว่ากวางเพศเมียที่ไม่มีเขา และยังสามารถให้กำเนิดลูกที่มีอัตรารอดชีวิตสูงกว่าอีกด้วย นอกจากนี้ เขายังช่วยให้กวางเพศเมียสามารถปกป้องลูกน้อยจากสัตว์นักล่า เช่น หมาป่า หมี และวูล์ฟเวอรีน ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
ข้อเท็จจริงที่น่าทึ่งเกี่ยวกับกวางเรนเดียร์
- กวางเรนเดียร์เป็นกวางเพียงชนิดเดียวที่สามารถมองเห็นแสงอัลตราไวโอเลตได้ ซึ่งช่วยให้พวกมันสามารถมองเห็นหมีขั้วโลกที่พรางตัวอยู่ในหิมะได้
- กวางเรนเดียร์มีจมูกที่ไวต่อกลิ่นเป็นพิเศษ พวกมันสามารถได้กลิ่นไลเคน ซึ่งเป็นอาหารหลักของพวกมัน ที่อยู่ใต้หิมะหนาถึง 2 ฟุต
- ในช่วงฤดูหนาว กวางเรนเดียร์จะสะสมไขมันไว้ใต้ผิวหนังมากถึง 4 นิ้ว เพื่อช่วยให้ร่างกายอบอุ่น
- กวางเรนเดียร์สามารถว่ายน้ำได้อย่างเชี่ยวชาญ พวกมันสามารถว่ายน้ำข้ามแม่น้ำและทะเลสาบได้ไกลหลายไมล์
สถานะการอนุรักษ์
ปัจจุบัน กวางเรนเดียร์ถูกจัดอยู่ในสถานะ "ใกล้ถูกคุกคาม" (Near Threatened) โดยสหภาพนานาชาติเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติและทรัพยากรธรรมชาติ (IUCN) เนื่องจากจำนวนประชากรกวางเรนเดียร์ลดลงอย่างต่อเนื่องในช่วงหลายปีที่ผ่านมา สาเหตุหลักมาจากการสูญเสียถิ่นที่อยู่อาศัยจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ การล่า และการรบกวนจากมนุษย์
บทสรุป
กวางเรนเดียร์ เป็นสัตว์ที่มีความน่าทึ่งและมีความสำคัญต่อระบบนิเวศในเขตอาร์กติก การมีเขาของทั้งสองเพศไม่เพียงแต่เป็นลักษณะเฉพาะที่โดดเด่น แต่ยังเป็นเครื่องพิสูจน์ถึงวิวัฒนาการอันน่าทึ่งของพวกมันในการปรับตัวเพื่อความอยู่รอดในสภาพแวดล้อมที่ท้าทาย ดังนั้น การอนุรักษ์กวางเรนเดียร์และถิ่นที่อยู่ของพวกมันจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งเพื่อให้แน่ใจว่า สัตว์มหัศจรรย์เหล่านี้จะยังคงอยู่คู่โลกของเราต่อไปในอนาคต
#กวางเรนเดียร์ #สัตว์โลก #คริสต์มาส #ขั้วโลกเหนือ
บทความ
