ปานกาแฟโอเล (Café au lait spot) เป็นปานชนิดหนึ่งที่มีลักษณะเป็นสีน้ำตาลอ่อนคล้ายกับสีของกาแฟผสมนม ซึ่งเป็นที่มาของชื่อเรียกนั่นเอง ปานชนิดนี้มักพบได้ทั่วไปในเด็กแรกเกิด โดยประมาณ 1 ใน 3 ของทารกแรกเกิดจะมีปานกาแฟโอเลอย่างน้อย 1 ปาน โดยส่วนใหญ่แล้ว ปานกาแฟโอเลมักไม่เป็นอันตรายและไม่ก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพใดๆ
สาเหตุของปานกาแฟโอเล
ปานกาแฟโอเลเกิดจากการรวมตัวกันของเซลล์เม็ดสีผิว (melanocytes) ในชั้นผิวหนัง ซึ่งเซลล์เหล่านี้ทำหน้าที่ผลิตเม็ดสีเมลานิน (melanin) โดยปัจจัยที่ทำให้เกิดปานกาแฟโอเลยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด แต่เชื่อว่าอาจเกี่ยวข้องกับพันธุกรรม
ปานกาแฟโอเล กับ โรคทางพันธุกรรม
แม้ว่าในกรณีส่วนใหญ่ ปานกาแฟโอเลจะไม่เป็นอันตราย แต่ในบางกรณี หากพบปานกาแฟโอเลมากกว่า 6 ปาน และมีขนาดใหญ่กว่า 5 มิลลิเมตรในเด็กก่อนวัยรุ่น อาจเป็นสัญญาณบ่งชี้ถึงความเสี่ยงของโรคทางพันธุกรรมบางชนิดได้ เช่น โรคเนื้องอกในระบบประสาท (Neurofibromatosis type 1 หรือ NF1) ซึ่งเป็นโรคที่ทำให้เกิดเนื้องอกตามเส้นประสาท
| โรค | อาการ |
|---|---|
| โรคเนื้องอกในระบบประสาทชนิดที่ 1 (NF1) | เนื้องอกตามเส้นประสาท, ปานกาแฟโอเล, จุดสีน้ำตาลในม่านตา, ปัญหาการเรียนรู้ |
| โรค McCune-Albright syndrome | ความผิดปกติของกระดูก, ปานกาแฟโอเล, ปัญหาฮอร์โมน |
เมื่อใดควรพบแพทย์
- พบปานกาแฟโอเลมากกว่า 6 ปาน
- ปานมีขนาดใหญ่กว่า 5 มิลลิเมตรในเด็กก่อนวัยรุ่น หรือใหญ่กว่า 15 มิลลิเมตรในผู้ใหญ่
- ปานมีรูปร่างผิดปกติ เช่น ขอบไม่เรียบ สีไม่สม่ำเสมอ
- ปานมีการเปลี่ยนแปลง เช่น ขนาดใหญ่ขึ้น สีเข้มขึ้น มีเลือดออก หรือมีอาการคัน
- มีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น ปัญหาการมองเห็น ชัก ปวดศีรษะ
การวินิจฉัยและการรักษา
แพทย์จะทำการวินิจฉัยโดยการซักประวัติ ตรวจร่างกาย และอาจพิจารณาส่งตรวจเพิ่มเติม เช่น การตรวจทางพันธุกรรม การตรวจภาพด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (MRI) เป็นต้น
สำหรับการรักษาปานกาแฟโอเลนั้น โดยทั่วไปไม่จำเป็นต้องรักษา ยกเว้นในกรณีที่ปานมีขนาดใหญ่ ส่งผลต่อความสวยงาม หรือมีอาการผิดปกติ ซึ่งแพทย์อาจพิจารณาการรักษาด้วยวิธีต่างๆ เช่น การใช้เลเซอร์ การผ่าตัด เป็นต้น
#ปานกาแฟโอเล #สุขภาพ #พันธุกรรม #โรคทางพันธุกรรม
บทความ
