ครอบครัวถือเป็นสถาบันพื้นฐานที่สำคัญที่สุดแห่งหนึ่งของสังคม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในวัฒนธรรมจีนที่ให้ความสำคัญกับครอบครัวเป็นอย่างมาก บทบาท ความรับผิดชอบ และความสัมพันธ์ภายในครอบครัวชาวจีนนั้น มีรากฐานมาจากค่านิยมและขนบธรรมเนียมประเพณีที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนาน ท่ามกลางความกดดันจากขนบธรรมเนียม วัฒนธรรมอันเข้มงวด และความคาดหวังในสังคม อารมณ์ขันได้กลายเป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยเชื่อมความสัมพันธ์ภายในครอบครัวชาวจีนให้แน่นแฟ้นยิ่งขึ้น
อารมณ์ขันเปรียบเสมือนสะพานเชื่อมความสัมพันธ์ระหว่างคนต่างวัยในครอบครัว ยกตัวอย่างเช่น ปู่ย่าตายายชาวจีนหลายท่าน เเติบโตมาในยุคสมัยที่แตกต่างจากรุ่นลูกหลาน การใช้ชีวิต ความคิด และมุมมองต่อโลกย่อมต่างกันไป การหยิบยกเรื่องราวในอดีต หรือประสบการณ์ที่แตกต่างกันมาเล่าด้วยอารมณ์ขัน ทำให้คนรุ่นใหม่เข้าใจบริบทชีวิตของคนรุ่นก่อนมากขึ้น ขณะเดียวกันคนรุ่นปู่ย่าตายายก็สามารถเข้าถึงมุมมองของคนรุ่นใหม่ผ่านมุกตลก สร้างความเข้าใจและลดช่องว่างระหว่างวัยลงได้
งานวิจัยจากมหาวิทยาลัยฮ่องกง พบว่าครอบครัวชาวจีนที่ใช้เวลาทำกิจกรรมสนุกสนานร่วมกัน เช่น ดูหนังตลก เล่นเกมตลกขบขัน มีแนวโน้มที่จะมีความสุขและความพึงพอใจในชีวิตครอบครัวสูงกว่าครอบครัวที่ไม่ค่อยมีกิจกรรมร่วมกัน (Lau, 2018)
นอกจากนี้ อารมณ์ขันยังช่วยบรรเทาความตึงเครียดภายในครอบครัวได้เป็นอย่างดี ความขัดแย้ง ความเห็นไม่ตรงกัน หรือปัญหาต่างๆ เป็นเรื่องปกติที่เกิดขึ้นได้ในทุกครอบครัว การใช้มุกตลก หรือการมองปัญหาในแง่บวก จะช่วยลดบรรยากาศตึงเครียดลง ทำให้สมาชิกในครอบครัวสามารถพูดคุยและแก้ไขปัญหาต่างๆ ร่วมกันได้อย่างราบรื่นขึ้น
ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดเจนคือช่วงเทศตรตรุษจีน ซึ่งเป็นช่วงเวลาแห่งการกลับมารวมญาติพี่น้อง ญาติผู้ใหญ่บางท่านอาจกดดันเด็กๆ ด้วยคำถามเรื่องการเรียน การงาน หรือชีวิตส่วนตัว จนทำให้เด็กรู้สึกกดดันและอึดอัดใจ แต่หากญาติผู้ใหญ่ใช้มุกตลก หรือคำพูดติดตลก แทรกเข้ามาในบทสนทนาบ้าง จะช่วยให้บรรยากาศผ่อนคลายลง เด็กๆ รู้สึกสบายใจ และกล้าที่จะพูดคุยมากขึ้น
อย่างไรก็ตาม การใช้อารมณ์ขันในครอบครัวชาวจีนนั้น ต้องคำนึงถึงกาลเทศะและวัฒนธรรมด้วย การพูดจาตลกในเรื่องที่ละเอียดอ่อน เช่น เชื้อชาติ ศาสนา หรือเรื่องส่วนตัว อาจก่อให้เกิดความเข้าใจผิด และบานปลายเป็นความขัดแย้งได้
สรุปแล้ว อารมณ์ขันเปรียบเสมือนยาขนานใจชั้นดีที่ช่วยกระชับความสัมพันธ์ในครอบครัวชาวจีนให้แข็งแกร่งยิ่งขึ้น เสียงหัวเราะและรอยยิ้มที่เกิดขึ้นจากการหยอกล้อ เล่นมุก หรือเล่าเรื่องตลก ช่วยสร้างบรรยากาศแห่งความสุข ความอบอุ่น และความเข้าใจซึ่งกันและกัน ทำให้ครอบครัวชาวจีนสามารถเผชิญกับปัญหาและอุปสรรคต่างๆ ไปได้อย่างราบรื่น
#ครอบครัว #อารมณ์ขัน #วัฒนธรรมจีน #ความสัมพันธ์
บทความ
