หลงตัวเองในยุคโซเชียลมีเดีย: ตัวตนที่แท้จริงหรือภาพลวงตา
ในยุคที่โลกโซเชียลมีเดียกลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวัน การสร้างตัวตนบนโลกออนไลน์กลายเป็นสิ่งที่หลายคนให้ความสำคัญ ภาพลักษณ์ที่ดูดี บทสนทนาที่ดูฉลาดเฉลียว หรือไลฟ์สไตล์ที่ดูน่าอิจฉา ล้วนเป็นสิ่งที่ถูกนำเสนอผ่านแพลตฟอร์มต่างๆ จนบางครั้งอาจทำให้เส้นแบ่งระหว่าง “ตัวตนที่แท้จริง” กับ “ภาพลวงตา” เลือนลางลงไป
งานวิจัยจากมหาวิทยาลัย Cornell ปี 2016 พบว่า ผู้ใช้โซเชียลมีเดียกว่า 60% ยอมรับว่า มีแนวโน้มที่จะนำเสนอภาพลักษณ์ในเชิงบวกของตนเองมากกว่าความเป็นจริง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องของรูปร่างหน้าตา ความสำเร็จ และความสุขในชีวิต ข้อมูลนี้สะท้อนให้เห็นว่า โซเชียลมีเดียอาจเป็นพื้นที่ที่เอื้อต่อการ “เสริมแต่ง” ตัวเอง ซึ่งในบางกรณี อาจนำไปสู่การหลงตัวเอง หรือ Narcissism ที่มากเกินไป
สัญญาณเตือนภัย: เมื่อโซเชียลมีเดียกลายเป็นพื้นที่บ่มเพาะ “ความหลงตัวเอง”
แล้วเราจะรู้ได้อย่างไรว่า ตัวเอง หรือคนรอบข้าง กำลังตกอยู่ในวังวนของ “ความหลงตัวเอง” ที่มากเกินไปบนโลกออนไลน์? ลองสังเกตพฤติกรรมเหล่านี้
- หมกมุ่นอยู่กับการโพสต์รูปภาพตัวเอง
- ต้องการเป็นที่สนใจ และคาดหวังยอด like และ comment จำนวนมาก
- เปรียบเทียบตัวเองกับผู้อื่น และรู้สึกด้อยกว่าเมื่อเห็นผู้อื่นประสบความสำเร็จ
- ใช้เวลาส่วนใหญ่ไปกับการเสพติดโซเชียลมีเดีย
ผลกระทบ: ด้านมืดของ “ความหลงตัวเอง” ในโลกออนไลน์
แม้ “ความหลงตัวเอง” ในระดับหนึ่ง อาจเป็นแรงผลักดันให้คนเรามีพัฒนาการในเชิงบวก แต่หากปล่อยให้ความหลงตัวเองมากจนเกินพอดี อาจส่งผลกระทบทางลบต่อทั้งตนเอง และผู้อื่นได้ ดังนี้
| ด้าน | ผลกระทบ |
|---|---|
| สุขภาพจิต | วิตกกังวล ซึมเศร้า รู้สึกโดดเดี่ยว |
| ความสัมพันธ์ | มีปัญหาในการสร้างและรักษาความสัมพันธ์ |
| การเรียน/การทำงาน | ขาดสมาธิ ไม่มีประสิทธิภาพ |
Fun Fact: คุณรู้หรือไม่?
งานวิจัยจากมหาวิทยาลัย California, Los Angeles (UCLA) พบว่า เมื่อมนุษย์ได้รับ “ไลค์” บนโซเชียลมีเดีย สมองส่วนที่เกี่ยวข้องกับ “ระบบการให้รางวัล” จะถูกกระตุ้น ซึ่งเป็นกลไกเดียวกันกับการเสพติด นั่นอาจเป็นเหตุผลที่ทำให้หลายคนรู้สึก “ติด” โซเชียลมีเดีย
ใช้ชีวิตอย่างมีสติ: สร้างสมดุลระหว่างโลกออนไลน์และโลกแห่งความจริง
แม้โซเชียลมีเดียจะเป็นเครื่องมือที่ทรงพลัง แต่การใช้งานอย่างขาดสติ อาจนำไปสู่ปัญหาต่างๆ ได้ การสร้างสมดุลระหว่าง “ตัวตน” บนโลกออนไลน์ และ “ชีวิตจริง” จึงเป็นสิ่งสำคัญ ลองปฏิบัติตามคำแนะนำเหล่านี้ เพื่อการใช้ชีวิตอย่างมีความสุขทั้งในโลกออนไลน์และออฟไลน์
- ตั้งคำถามกับตัวเองก่อนโพสต์: เรากำลังโพสต์เพื่ออะไร?
- จำกัดเวลาการใช้งานโซเชียลมีเดีย
- ให้ความสำคัญกับการมีปฏิสัมพันธ์ในชีวิตจริง
- โฟกัสที่คุณค่าในตัวเอง มากกว่าการแสวงหาการยอมรับจากผู้อื่น
[อ้างอิง: Twenge, J. M., Martin, G. N., & Campbell, W. K. (2018). The narcissism epidemic: Living in the age of entitlement. Simon and Schuster.]
#โซเชียลมีเดีย #ความหลงตัวเอง #สุขภาพจิต #ตัวตน
บทความ
