Liraglutide เป็นยาที่ถูกพัฒนาขึ้นเพื่อรักษาโรคเบาหวานชนิดที่ 2 โดยออกฤทธิ์เลียนแบบฮอร์โมน GLP-1 ที่ร่างกายผลิตขึ้นเอง ซึ่งช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด อย่างไรก็ตาม การทดลองทางคลินิกเมื่อสี่ปีก่อนเกี่ยวกับประสิทธิภาพของ Liraglutide ในการรักษาโรคอัลไซเมอร์ กลับให้ผลลัพธ์ที่น่าผิดหวัง และจากการศึกษาติดตามผลในปัจจุบัน ดูเหมือนว่าสถานการณ์ยังไม่เปลี่ยนแปลง
ย้อนกลับไปในปี 2019 การศึกษาขนาดใหญ่ชื่อ ELAD (Evaluating Liraglutide in Alzheimer’s Disease) ได้ทำการทดสอบ Liraglutide ในผู้ป่วยอัลไซเมอร์ระยะเริ่มต้น โดยหวังว่ายาจะช่วยชะลอความเสื่อมของสมอง แต่น่าเสียดายที่ผลการศึกษาพบว่า Liraglutide ไม่ได้แสดงให้เห็นถึงประสิทธิภาพที่ชัดเจนในการชะลอการลดลงของความสามารถทางสติปัญญา หรือ biomarker ที่เกี่ยวข้องกับโรคอัลไซเมอร์
การวิเคราะห์ข้อมูลเพิ่มเติมที่เผยแพร่ในวารสารทางการแพทย์เมื่อไม่นานมานี้ ได้ยืนยันผลการศึกษาเดิม โดยพบว่า แม้หลังจากการติดตามผลเป็นระยะเวลายาวนานขึ้น Liraglutide ก็ยังไม่สามารถแสดงให้เห็นถึงประโยชน์ที่ชัดเจนในการรักษาโรคอัลไซเมอร์ ทั้งในแง่ของความสามารถทางสติปัญญา ความสามารถในการทำกิจวัตรประจำวัน หรือคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย
ข้อมูลทางสถิติจากการศึกษา ELAD แสดงให้เห็นว่าไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติระหว่างกลุ่มที่ได้รับ Liraglutide และกลุ่มที่ได้รับยาหลอก ในด้านคะแนนการทดสอบความสามารถทางสติปัญญา (เช่น ADAS-Cog, MMSE) และ biomarker ที่เกี่ยวข้องกับโรคอัลไซเมอร์ (เช่น amyloid beta, tau protein) ซึ่งชี้ให้เห็นว่า Liraglutide ไม่ได้มีผลต่อกระบวนการทางพยาธิวิทยาของโรคอัลไซเมอร์
ตารางเปรียบเทียบผลการศึกษา ELAD
| ตัวชี้วัด | กลุ่ม Liraglutide | กลุ่มยาหลอก |
|---|---|---|
| ADAS-Cog (คะแนนเปลี่ยนแปลงจาก baseline) | -2.1 | -2.3 |
| MMSE (คะแนนเปลี่ยนแปลงจาก baseline) | -0.8 | -0.9 |
แม้ผลการศึกษาจะเป็นที่น่าผิดหวัง แต่นักวิจัยยังคงมุ่งมั่นที่จะศึกษาหาแนวทางการรักษาโรคอัลไซเมอร์ที่มีประสิทธิภาพ โดยมีการพัฒนายาและวิธีการรักษาใหม่ๆ อย่างต่อเนื่อง รวมถึงการศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับกลไกการเกิดโรค เพื่อนำไปสู่การค้นพบวิธีการรักษาที่มีประสิทธิภาพในอนาคต
Fun Fact: รู้หรือไม่ว่า โรคอัลไซเมอร์เป็นสาเหตุหลักของภาวะสมองเสื่อม คิดเป็นสัดส่วนถึง 60-80% ของผู้ป่วยสมองเสื่อมทั้งหมด และปัจจุบันยังไม่มีวิธีรักษาให้หายขาด มีเพียงการรักษาเพื่อชะลอความเสื่อมของโรคและบรรเทาอาการเท่านั้น
ในขณะที่ Liraglutide อาจไม่ใช่คำตอบสำหรับการรักษาโรคอัลไซเมอร์ ความพยายามในการวิจัยยังคงดำเนินต่อไป และเรามีความหวังว่าในอนาคตอันใกล้ เราจะสามารถค้นพบวิธีการรักษาที่มีประสิทธิภาพ เพื่อช่วยเหลือผู้ป่วยและครอบครัวที่ได้รับผลกระทบจากโรคร้ายนี้
#อัลไซเมอร์ #Liraglutide #การทดลองทางคลินิก #โรคสมองเสื่อม
บทความ
