การค้นพบของสตาร์คเกี่ยวกับการควบคุมพฤติกรรม
ในช่วงต้นศตวรรษที่ 20 นักจิตวิทยาชาวอเมริกันชื่อ จอห์น บี. วัตสัน ได้ปฏิวัติวงการจิตวิทยาด้วยการนำเสนอแนวคิด "พฤติกรรมนิยม" ซึ่งเป็นแนวคิดที่เน้นการศึกษาพฤติกรรมที่สังเกตได้ แทนที่จะเน้นการศึกษาจิตใจภายในของมนุษย์ วัตสัน เชื่อว่าพฤติกรรมของมนุษย์ทั้งหมดถูกกำหนดโดยสิ่งแวดล้อม และสามารถปรับเปลี่ยนได้ผ่านกระบวนการเรียนรู้ งานวิจัยของเขาเป็นจุดเริ่มต้นของการศึกษาเกี่ยวกับ "การวางเงื่อนไขแบบคลาสสิก" ซึ่งเป็นรูปแบบการเรียนรู้ที่สิ่งเร้าที่เป็นกลางจะถูกจับคู่กับสิ่งเร้าที่กระตุ้นการตอบสนองโดยธรรมชาติ จนกระทั่งสิ่งเร้าที่เป็นกลางนั้นสามารถกระตุ้นการตอบสนองได้ด้วยตัวเอง
ตัวอย่างที่โด่งดังที่สุดของการวางเงื่อนไขแบบคลาสสิกคือ การทดลอง "ลิตเติลอัลเบิร์ต" ของวัตสัน โดยในการทดลองนี้ วัตสันได้จับคู่หนูขาว (สิ่งเร้าที่เป็นกลาง) กับเสียงดัง (สิ่งเร้าที่กระตุ้นการตอบสนองโดยธรรมชาติ) ซ้ำๆ จนกระทั่งลิตเติลอัลเบิร์ตแสดงอาการกลัว (การตอบสนอง) เมื่อเห็นหนูขาวเพียงอย่างเดียว การทดลองนี้แสดงให้เห็นว่าความกลัวและปฏิกิริยาทางอารมณ์อื่นๆ สามารถเรียนรู้ได้ผ่านการวางเงื่อนไข
การวางเงื่อนไขแบบการกระทำ
ต่อมา บี.เอฟ. สกินเนอร์ นักจิตวิทยาอีกคนหนึ่ง ได้ต่อยอดแนวคิดของวัตสัน โดยเสนอแนวคิด "การวางเงื่อนไขแบบการกระทำ" ซึ่งเป็นรูปแบบการเรียนรู้ที่พฤติกรรมถูกกำหนดโดยผลลัพธ์ที่ตามมา สกินเนอร์ เชื่อว่าพฤติกรรมที่ถูกเสริมแรงมีแนวโน้มที่จะเกิดขึ้นซ้ำ ในขณะที่พฤติกรรมที่ถูกลงโทษมีแนวโน้มที่จะลดลง
สกินเนอร์ได้ทำการทดลองมากมายโดยใช้ "กล่องสกินเนอร์" ซึ่งเป็นอุปกรณ์ที่ออกแบบมาเพื่อศึกษาพฤติกรรมของสัตว์ ในการทดลองหนึ่ง เขาได้ฝึกให้หนูกดคันโยกเพื่อรับอาหาร (การเสริมแรงเชิงบวก) ผลลัพธ์คือ หนูเรียนรู้ที่จะกดคันโยกบ่อยขึ้นเพื่อรับอาหารมากขึ้น การทดลองนี้แสดงให้เห็นว่าพฤติกรรมสามารถถูกควบคุมได้โดยการให้รางวัล
การประยุกต์ใช้ในการควบคุมพฤติกรรม
การค้นพบของวัตสันและสกินเนอร์มีอิทธิพลอย่างมากต่อการพัฒนาเทคนิคการควบคุมพฤติกรรม ซึ่งถูกนำมาใช้อย่างแพร่หลายในด้านต่างๆ เช่น
- การเลี้ยงดูเด็ก: เทคนิคการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เช่น การให้รางวัลสำหรับพฤติกรรมที่ดีและการเพิกเฉยต่อพฤติกรรมที่ไม่ดี ถูกนำมาใช้ในการเลี้ยงดูเด็กเพื่อส่งเสริมพฤติกรรมที่ดีและลดพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์
- การศึกษา: เทคนิคการวางเงื่อนไขแบบการกระทำ เช่น การให้คะแนนและการยกย่องชมเชย ถูกนำมาใช้ในห้องเรียนเพื่อกระตุ้นให้นักเรียนเรียนรู้และมีส่วนร่วมในชั้นเรียน
- การรักษาทางจิตวิทยา: การบำบัดพฤติกรรม ซึ่งใช้วิธีการต่างๆ เช่น การผ่อนคลาย การสัมผัสกับสิ่งที่กลัว และการปรับเปลี่ยนความคิด ถูกนำมาใช้ในการรักษาโรคทางจิตใจ เช่น โรควิตกกังวลและโรคซึมเศร้า
การค้นพบของวัตสันและสกินเนอร์ได้ปูทางไปสู่ความก้าวหน้ามากมายในด้านจิตวิทยาและสาขาที่เกี่ยวข้อง งานวิจัยของพวกเขาได้ช่วยให้เราเข้าใจกลไกพื้นฐานของพฤติกรรมมนุษย์ และนำไปสู่การพัฒนาเทคนิคที่มีประสิทธิภาพในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม แม้ว่าแนวคิดของพวกเขาจะถูกวิพากษ์วิจารณ์บ้างในเรื่องของการลดทอนความซับซ้อนของจิตใจมนุษย์ แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าการค้นพบของพวกเขามีอิทธิพลอย่างมากต่อความเข้าใจพฤติกรรมมนุษย์ในปัจจุบัน
#จิตวิทยา #พฤติกรรมนิยม #การวางเงื่อนไข #การควบคุมพฤติกรรม
บทความ
