การต่อสู้กับโรคภัยไข้เจ็บเป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์มนุษยชาติมาช้านาน ก่อนยุคสมัยใหม่ โรคติดต่อร้ายแรงคร่าชีวิตผู้คนไปนับไม่ถ้วน หนึ่งในโรคร้ายที่สร้างความหวาดกลัวอย่างแพร่หลายคือ ไข้ทรพิษ โรคนี้ทิ้งรอยแผลเป็นไว้บนร่างกายผู้คน และคร่าชีวิตผู้คนไปกว่า 300 ล้านคนทั่วโลกในศตวรรษที่ 20 เพียงอย่างเดียว
อย่างไรก็ตาม ท่ามกลางความมืดมนของโรคระบาด มีแสงสว่างแห่งความหวังปรากฏขึ้นจากการค้นพบอันยิ่งใหญ่ของ เอ็ดเวิร์ด เจนเนอร์ (Edward Jenner) แพทย์ชาวอังกฤษ ผู้ได้รับการยกย่องว่าเป็น "บิดาแห่งภูมิคุ้มกันวิทยา" เจนเนอร์ได้สังเกตเห็นว่า คนรีดนมวัวที่ติดเชื้อฝีดาษวัว (Cowpox) ซึ่งเป็นโรคที่ไม่รุนแรง มักจะไม่ป่วยเป็นไข้ทรพิษ จากการสังเกตอย่างละเอียดและการทดลองอย่างรอบคอบ เจนเนอร์ได้พิสูจน์ว่า การปลูกฝีด้วยเชื้อฝีดาษวัว สามารถกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันต่อไข้ทรพิษได้ นี่คือจุดเริ่มต้นของ "วัคซีน" (Vaccine) คำนี้มีรากศัพท์มาจากภาษาละตินว่า "Vacca" ซึ่งแปลว่า "วัว"
การค้นพบของเจนเนอร์นับเป็นก้าวสำคัญในการต่อสู้กับโรคติดต่อ วัคซีนไข้ทรพิษที่เขาพัฒนาขึ้น ได้รับการยอมรับและใช้อย่างแพร่หลายทั่วโลก องค์การอนามัยโลก (WHO) ประกาศให้ไข้ทรพิษเป็นโรคที่ถูกกำจัดไปแล้วอย่างเป็นทางการในปี พ.ศ. 2523 (ค.ศ. 1980) นี่คือชัยชนะครั้งยิ่งใหญ่ของมนุษยชาติ และเป็นเครื่องพิสูจน์ถึงพลังของวัคซีนในการปกป้องชีวิตผู้คน
นับตั้งแต่นั้นมา วัคซีนได้กลายเป็นเครื่องมือสำคัญในการป้องกันโรคติดต่อ วัคซีนรุ่นใหม่ ๆ ได้รับการพัฒนาขึ้นเพื่อต่อสู้กับโรคร้ายอีกมากมาย เช่น โปลิโอ คอตีบ ไอกรน บาดทะยัก วัคซีนเหล่านี้ช่วยลดจำนวนผู้ป่วยและเสียชีวิตจากโรคติดต่อลงอย่างมาก องค์การอนามัยโลกประเมินว่า วัคซีนช่วยชีวิตเด็กได้ประมาณ 2-3 ล้านคนต่อปี
ตารางแสดงข้อมูลการลดลงของจำนวนผู้ป่วยโรคติดต่อบางชนิดหลังการใช้วัคซีน
| โรค | จำนวนผู้ป่วยก่อนใช้วัคซีน (โดยประมาณ) | จำนวนผู้ป่วยหลังใช้วัคซีน (โดยประมาณ) | % การลดลง |
|---|---|---|---|
| โปลิโอ | 350,000 (ปี 1988) | 42 (ปี 2016) | 99.99% |
| คอตีบ | 150,000 (ปี 1980) | 1,327 (ปี 2016) | 99.1% |
| ไอกรน | 156,000 (ปี 1980) | 5,744 (ปี 2016) | 96.3% |
อย่างไรก็ตาม แม้จะมีความก้าวหน้าอย่างมากมาย แต่ความท้าทายในการต่อสู้กับโรคติดต่อยังคงอยู่ การเข้าถึงวัคซีนอย่างเท่าเทียมกันยังคงเป็นปัญหา ความลังเลในการฉีดวัคซีนที่เพิ่มสูงขึ้น รวมถึงการแพร่กระจายของข้อมูลที่ผิด เป็นอุปสรรคสำคัญในการบรรลุเป้าหมายการกำจัดโรค การศึกษา การสื่อสาร และความร่วมมือระหว่างประเทศ เป็นสิ่งจำเป็นในการเอาชนะความท้าทายเหล่านี้ และสร้างอนาคตที่ปราศจากโรคติดต่อร้ายแรง
#วัคซีน #ภูมิคุ้มกัน #เอ็ดเวิร์ดเจนเนอร์ #ไข้ทรพิษ
บทความ
