ในยุคที่การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจและอุตสาหกรรมมาพร้อมกับความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี ปัญหาสิ่งแวดล้อมโดยเฉพาะอย่างยิ่งมลพิษทางอากาศกลายเป็นภัยคุกคามต่อสุขภาพของมนุษย์อย่างเงียบ ๆ ดัชนีคุณภาพอากาศ หรือ Air Quality Index (AQI) จึงเป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้เราตระหนักถึงระดับความรุนแรงของปัญหานี้ และเตรียมพร้อมรับมืออย่างมีประสิทธิภาพ
ดัชนีคุณภาพอากาศคืออะไร?
ดัชนีคุณภาพอากาศ (AQI) คือตัวเลขที่ใช้บ่งชี้ระดับมลพิษทางอากาศในแต่ละวัน โดยพิจารณาจากปริมาณของสารมลพิษทางอากาศ 5 ชนิดหลัก ได้แก่
- โอโซนระดับพื้นดิน (Ground-level Ozone)
- ฝุ่นละอองขนาดเล็กกว่า 2.5 ไมครอน (PM2.5)
- ฝุ่นละอองขนาดเล็กกว่า 10 ไมครอน (PM10)
- ก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์ (Carbon Monoxide)
- ก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (Sulfur Dioxide)
ยิ่งค่า AQI สูงขึ้นเท่าใด ก็หมายความว่าระดับมลพิษทางอากาศยิ่งรุนแรงมากขึ้นเท่านั้น และส่งผลกระทบต่อสุขภาพมากขึ้นตามไปด้วย
ระดับของดัชนีคุณภาพอากาศและผลกระทบต่อสุขภาพ
| ระดับ AQI | สี | ระดับ | ผลกระทบต่อสุขภาพ |
|---|---|---|---|
| 0-50 | เขียว | ดี | ไม่มีผลกระทบต่อสุขภาพ |
| 51-100 | เหลือง | ปานกลาง | อาจมีผลกระทบต่อสุขภาพของกลุ่มเสี่ยง เช่น เด็ก ผู้สูงอายุ ผู้ป่วยโรคทางเดินหายใจ |
| 101-150 | ส้ม | เริ่มมีผลกระทบต่อสุขภาพ | อาจมีผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนทั่วไป โดยเฉพาะผู้ป่วยโรคทางเดินหายใจและโรคหัวใจ |
| 151-200 | แดง | มีผลกระทบต่อสุขภาพ | มีผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนทั่วไป อาจทำให้เกิดอาการระคายเคืองตา คอ จมูก ปวดศีรษะ และมีผลกระทบต่อผู้ป่วยโรคทางเดินหายใจและโรคหัวใจมากขึ้น |
| 201-300 | ม่วง | มีผลกระทบต่อสุขภาพมาก | มีผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนทั่วไปอย่างมาก ทำให้เกิดอาการรุนแรงขึ้น และส่งผลต่อระบบทางเดินหายใจและหัวใจอย่างร้ายแรง |
| 301 ขึ้นไป | น้ำตาลแดง | อันตราย | เป็นอันตรายต่อสุขภาพของทุกคนอย่างร้ายแรง เสี่ยงต่อการเกิดโรคต่างๆ เช่น โรคมะเร็งปอด โรคหัวใจ และหลอดเลือด |
มลพิษทางอากาศ: ปัญหาที่ใหญ่กว่าที่คิด
จากข้อมูลขององค์การอนามัยโลก (WHO) พบว่า มลพิษทางอากาศเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตก่อนวัยอันควรถึง 7 ล้านคนต่อปีทั่วโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่งโรคหลอดเลือดสมอง โรคหัวใจ โรคปอด และมะเร็งปอด
งานวิจัยหลายชิ้นชี้ให้เห็นว่า มลพิษทางอากาศไม่เพียงส่งผลกระทบต่อสุขภาพกายเท่านั้น แต่ยังส่งผลต่อสุขภาพจิตอีกด้วย โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรควิตกกังวลและภาวะซึมเศร้า
เราสามารถป้องกันตนเองจากมลพิษทางอากาศได้อย่างไร?
การดูแลสุขภาพในสภาวะที่มลพิษทางอากาศเป็นปัญหาที่หลีกเลี่ยงได้ยากในปัจจุบัน การป้องกันและลดความเสี่ยงจึงเป็นสิ่งสำคัญที่ควรให้ความสำคัญ ดังนี้
- ติดตามตรวจสอบค่า AQI อย่างสม่ำเสมอ
- สวมหน้ากากอนามัย N95 เมื่อต้องออกไปทำกิจกรรมกลางแจ้งในพื้นที่ที่มีค่า AQI สูง
- หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายกลางแจ้งในช่วงเวลาที่มีค่า AQI สูง
- ทำความสะอาดบ้านและห้องนอนเป็นประจำ
- ดื่มน้ำสะอาดให้เพียงพอ
- เลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ
การตระหนักถึงความสำคัญของดัชนีคุณภาพอากาศและผลกระทบต่อสุขภาพ เป็นก้าวแรกที่สำคัญในการดูแลสุขภาพของเราและคนที่เรารัก
#มลพิษทางอากาศ #ดัชนีคุณภาพอากาศ #AQI #สุขภาพ
บทความ
