ปี 2017 เกิดเหตุการณ์สะเทือนขวัญที่เขย่าขวัญชาวโลก เมื่อเกิดคลื่นยักษ์สึนามิซัดถล่มชายฝั่งกรีนแลนด์ บริเวณฟยอร์ดแคบๆ แห่งหนึ่ง มหันตภัยครั้งนี้คร่าชีวิตผู้คนไป 4 ราย และสร้างความเสียหายให้กับบ้านเรือนอย่างประเมินค่ามิได้ แต่สิ่งที่ทำให้นักวิทยาศาสตร์ต่างพากันสนใจไม่ใช่เพียงความรุนแรงของสึนามิเท่านั้น แต่เป็นปรากฏการณ์แปลกประหลาดที่เกิดขึ้นตามมาต่างหาก
หลังจากคลื่นยักษ์ลูกแรกซัดเข้าฝั่ง ปรากฏว่าระดับน้ำในฟยอร์ดไม่ได้ลดลงกลับสู่ปกติเหมือนที่เคยเป็น แต่กลับเกิดเป็นคลื่นขนาดใหญ่ มีความสูงหลายเมตร เคลื่อนตัวขึ้นลงสลับไปมาอยู่ภายในฟยอร์ดนานนับสัปดาห์! ปรากฏการณ์นี้สร้างความฉงนให้กับนักวิทยาศาสตร์เป็นอย่างมาก พวกเขาไม่เคยพบเห็นปรากฏการณ์เช่นนี้มาก่อน และไม่รู้ว่าสาเหตุที่แท้จริงเกิดจากอะไร
ไขปริศนาคลื่นสึนามิเขย่าฟยอร์ด
เพื่อหาคำตอบ ทีมนักวิจัยนานาชาติจึงลงพื้นที่ศึกษา โดยใช้ข้อมูลจากเครื่องวัดระดับน้ำ ภาพถ่ายดาวเทียม และแบบจำลองคอมพิวเตอร์ ผลการศึกษาที่ตีพิมพ์ในวารสาร Scientific Reports เผยให้เห็นถึงต้นตอของคลื่นยักษ์และปรากฏการณ์ประหลาดที่เกิดขึ้น
นักวิจัยพบว่า คลื่นยักษ์สึนามิเกิดจากดินถล่มครั้งใหญ่บริเวณภูเขา โดยมีปริมาณหินและดินไหลลงสู่ฟยอร์ดมากถึง 40 ล้านลูกบาศก์เมตร แรงกระแทกมหาศาลสร้างคลื่นยักษ์สูงกว่า 90 เมตร พัดถล่มหมู่บ้านที่ตั้งอยู่บริเวณปากฟยอร์ด
ส่วนสาเหตุของคลื่นขนาดใหญ่ที่เคลื่อนตัวขึ้นลงสลับไปมาภายในฟยอร์ดนานนับสัปดาห์นั้น เกิดจากปัจจัย 2 ประการหลักๆ คือ
- รูปร่างของฟยอร์ด โดยเฉพาะความลึกและความแคบ ส่งผลให้มวลน้ำถูกกักขัง ทำให้คลื่นไม่สามารถสลายตัวได้ง่าย
- ดินที่ถล่มลงมาบางส่วนจมลงสู่ก้นฟยอร์ด แต่บางส่วนยังคงลอยตัวอยู่ใต้น้ำ ทำให้เกิดการเคลื่อนตัวของมวลน้ำ ส่งผลให้เกิดคลื่นขนาดใหญ่เคลื่อนตัวไปมา
บทเรียนจากมหันตภัยและความสำคัญของการเฝ้าระวัง
เหตุการณ์คลื่นยักษ์สึนามิที่กรีนแลนด์ แม้จะสร้างความเสียหายอย่างใหญ่หลวง แต่ก็ให้บทเรียนอันมีค่าแก่นักวิทยาศาสตร์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งความเข้าใจเกี่ยวกับกลไกการเกิดสึนามิ และปัจจัยที่ส่งผลต่อความรุนแรง ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาระบบเตือนภัย และการเตรียมความพร้อมรับมือภัยพิบัติในอนาคต
นอกจากนี้ เหตุการณ์นี้ยังตอกย้ำให้เห็นถึงความสำคัญของการเฝ้าระวังการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อม โดยเฉพาะในพื้นที่เสี่ยงภัย เช่น บริเวณชายฝั่ง ภูเขา และพื้นที่ที่มีความเสี่ยงต่อดินถล่ม เพื่อลดความสูญเสียที่จะเกิดขึ้นจากภัยพิบัติทางธรรมชาติให้น้อยที่สุด
#สึนามิ #กรีนแลนด์
บทความ
