วัณโรค: โรคติดเชื้อที่ยังคงเป็นภัยคุกคามต่อสุขภาพโลก
วัณโรค เป็นโรคติดเชื้อที่เกิดจากแบคทีเรีย Mycobacterium tuberculosis ซึ่งโดยทั่วไปจะส่งผลต่อปอด แต่สามารถแพร่กระจายไปยังส่วนอื่น ๆ ของร่างกายได้ เช่น ไต กระดูก และสมอง องค์การอนามัยโลก (WHO) ประมาณการว่าในปี พ.ศ. 2564 มีผู้ป่วยวัณโรคใหม่ 10.6 ล้านคน และมีผู้เสียชีวิตจากโรคนี้ 1.6 ล้านคน
สายพันธุ์ของวัณโรคและความรุนแรง
แบคทีเรียวัณโรคมีหลายสายพันธุ์ ซึ่งแต่ละสายพันธุ์มีความรุนแรงและความสามารถในการดื้อยาที่แตกต่างกัน สายพันธุ์หลัก ๆ ได้แก่:
- Mycobacterium tuberculosis: สายพันธุ์ที่พบมากที่สุดและแพร่กระจายอย่างกว้างขวาง
- Mycobacterium bovis: สายพันธุ์ที่พบในวัวและสามารถแพร่สู่คนได้
- Mycobacterium africanum: พบมากในแอฟริกาตะวันตก
- Mycobacterium canetti: พบได้ยากและมักพบในแถบจะงอยแอฟริกา
- Mycobacterium microti: พบในหนูและสัตว์ฟันแทะอื่น ๆ
สายพันธุ์ที่ก่อให้เกิดความกังวลมากที่สุดคือสายพันธุ์ที่ดื้อยา โดยเฉพาะอย่างยิ่งสายพันธุ์ที่ดื้อต่อยาหลายชนิด (MDR-TB) และสายพันธุ์ที่ดื้อต่อยาอย่างกว้างขวาง (XDR-TB) สายพันธุ์เหล่านี้รักษายากและอาจทำให้เสียชีวิตได้
ปัจจัยที่ส่งผลต่อการแพร่ระบาด
การแพร่ระบาดของวัณโรคขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ รวมถึง:
- ความหนาแน่นของประชากร
- สุขอนามัยและสุขาภิบาล
- ภาวะโภชนาการ
- ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย
- การเข้าถึงบริการสาธารณสุข
การป้องกันและควบคุมวัณโรค
การป้องกันและควบคุมวัณโรคต้องอาศัยแนวทางที่ครอบคลุม ซึ่งรวมถึง:
- การฉีดวัคซีน BCG สำหรับเด็ก
- การตรวจคัดกรองและรักษาผู้ป่วยวัณโรค
- การควบคุมการติดเชื้อในสถานพยาบาลและชุมชน
- การให้ความรู้แก่ประชาชนเกี่ยวกับวัณโรค
- การวิจัยและพัฒนายาและวัคซีนใหม่ ๆ
ข้อมูลน่าสนใจ
- วัณโรคเป็นโรคติดต่อที่สามารถป้องกันและรักษาให้หายได้
- ประมาณหนึ่งในสามของประชากรโลกติดเชื้อวัณโรคแฝง ซึ่งหมายความว่าพวกเขามีเชื้อแบคทีเรียวัณโรคอยู่ในร่างกาย แต่ไม่แสดงอาการและไม่แพร่เชื้อ
- ผู้ที่มีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ เช่น ผู้ติดเชื้อ HIV หรือผู้ป่วยโรคเบาหวาน มีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดวัณโรครุนแรง
ตารางแสดงสถิติวัณโรคทั่วโลก
| ภูมิภาค | จำนวนผู้ป่วยวัณโรคใหม่ (ล้านคน) | จำนวนผู้เสียชีวิตจากวัณโรค (พันคน) |
|---|---|---|
| แอฟริกา | 2.5 | 450 |
| เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ | 4.1 | 610 |
| ยุโรป | 0.3 | 25 |
| อเมริกา | 0.3 | 25 |
| ภูมิภาคเมดิเตอร์เรเนียนตะวันออก | 0.6 | 70 |
| แปซิฟิกตะวันตก | 0.2 | 30 |
ที่มา: องค์การอนามัยโลก (WHO) - รายงานวัณโรคทั่วโลก ประจำปี 2565
#วัณโรค #สาธารณสุข #โรคติดเชื้อ #แบคทีเรีย
บทความ
