ทำไมคนเราชอบช่วยเหลือผู้อื่น?
การช่วยเหลือผู้อื่น ถือเป็นหนึ่งในพฤติกรรมที่พบเห็นได้ทั่วไปในสังคมม มนุษย์ ไม่ว่าจะเป็นการช่วยเหลือเล็กๆ น้อยๆ ในชีวิตประจำวัน ไปจนถึงการเสียสละครั้งยิ่งใหญ่ แต่เคยสงสัยกันไหมว่า อะไรคือแรงผลักดันที่ทำให้มนุษย์อย่างเราๆ มีความต้องการที่จะยื่นมือเข้าไปช่วยเหลือผู้อื่น แม้ว่าบางครั้ง การกระทำนั้นอาจไม่ได้ก่อให้เกิดผลประโยชน์โดยตรงต่อตนเอง บทความนี้จะพาคุณไปสำรวจเบื้องหลังของธรรมชาติมนุษย์ ผ่านมุมมองทางจิตวิทยา สังคมวิทยา และวิวัฒนาการ เพื่อค้นหาคำตอบว่า ทำไมคนเราถึงชอบช่วยเหลือผู้อื่น?
1. สัญชาตญาณของมนุษย์
นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่า พฤติกรรมการช่วยเหลือผู้อื่นนั้น ฝังรากลึกอยู่ในสัญชาตญาณของมนุษย์ ตั้งแต่สมัยบรรพบุรุษ ในยุคที่มนุษย์ยังดำรงชีวิตอยู่ร่วมกันเป็นกลุ่มเล็กๆ การอยู่รอดของแต่ละคนขึ้นอยู่กับความร่วมมือและการช่วยเหลือเกื้อกูลกัน การช่วยเหลือสมาชิกในกลุ่มให้ปลอดภัย หมายถึงโอกาสในการอยู่รอดและสืบทอดเผ่าพันธุ์ที่เพิ่มมากขึ้น ดังนั้น ยีนของความมีน้ำใจและการช่วยเหลือผู้อื่นจึงถูกส่งต่อจากรุ่นสู่รุ่นจนถึงปัจจุบัน
2. ผลตอบแทนทางอารมณ์
เชื่อหรือไม่ว่า การช่วยเหลือผู้อื่นนั้นส่งผลดีต่อสุขภาพจิตของเราเองด้วย งานวิจัยทางจิตวิทยาหลายชิ้นพบว่า การช่วยเหลือผู้อื่นโดยไม่หวังผลตอบแทนนั้น ช่วยกระตุ้นการหลั่งของสารเอ็นโดรฟิน หรือที่รู้จักกันในชื่อ “สารแห่งความสุข” ซึ่งช่วยลดความเครียด ความวิตกกังวล และภาวะซึมเศร้า อีกทั้งยังช่วยเสริมสร้างความรู้สึกภาคภูมิใจในตนเอง และความรู้สึกว่าตนเองมีคุณค่าต่อผู้อื่นอีกด้วย
3. อิทธิพลของสังคม
นอกเหนือจากปัจจัยภายในตัวบุคคลแล้ว บรรทัดฐานและค่านิยมทางสังคมก็มีส่วนสำคัญในการปลูกฝังให้คนเรามีจิตอาสา ตั้งแต่เด็กๆ เราถูกสอนจากครอบครัว โรงเรียน และสังคม ให้เป็นคนดี มีน้ำใจ รู้จักเสียสละ และช่วยเหลือผู้อื่น การช่วยเหลือผู้อื่นจึงกลายเป็นบรรทัดฐานทางสังคมที่ผู้คนคาดหวังซึ่งกันและกัน และเป็นสิ่งที่ช่วยสร้างภาพลักษณ์ที่ดีให้กับตนเองในสายตาผู้อื่น
4. ข้อมูลน่าสนใจ
- งานวิจัยจากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด พบว่า การสอนให้เด็กๆ มีจิตอาสา ช่วยให้เด็กๆ มีพัฒนาการทางด้านสังคมและอารมณ์ที่ดีขึ้น
- คนไทยใช้เวลาในการทำกิจกรรมอาสาสมัครเฉลี่ย 67 ชั่วโมงต่อปี ซึ่งสูงเป็นอันดับต้นๆ ของโลก
- การบริจาคเลือด 1 ครั้ง สามารถช่วยชีวิตผู้ป่วยได้ถึง 3 คน
สรุป
การที่มนุษย์เรามีน้ำใจชอบช่วยเหลือผู้อื่นนั้น เกิดจากปัจจัยหลายอย่างที่ผสมผสานกัน ทั้งสัญชาตญาณ ผลตอบแทนทางอารมณ์ อิทธิพลทางสังคม การทำความเข้าใจถึงแรงจูงใจเหล่านี้ จะช่วยให้เราสามารถส่งเสริมและปลูกฝัง “วัฒนธรรมการช่วยเหลือ” ให้หยั่งรากฝังลึกในสังคม และสร้างโลกใบนี้ให้น่าอยู่ยิ่งขึ้น
#จิตอาสา #ช่วยเหลือ #สังคม #น้ำใจ
บทความ
