ในยุคสมัยที่สังคมไทยกำลังเผชิญกับความเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ทั้งในด้านเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม พุทธศาสนาซึ่งเป็นศาสนาประจำชาติและเป็นรากฐานสำคัญของสังคมไทยมาช้านาน ก็จำเป็นต้องปรับตัวเพื่อรองรับกับบริบทใหม่ๆ ที่เกิดขึ้น หนึ่งในบุคคลสำคัญที่ได้ชื่อว่าเป็นนักปฏิรูปพุทธศาสนาไทยในยุคเปลี่ยนผ่าน และมีบทบาทในการขับเคลื่อนให้พุทธศาสนายังคงดำรงอยู่คู่สังคมไทยได้อย่างมั่นคง คือ พระมหาธรรมรักขิต
พระมหาธรรมรักขิต มีนามเดิมว่า สมณศักดิ์ ภิรมย์ เกิดเมื่อวันที่ 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2490 ณ จังหวัดนนทบุรี ท่านเป็นทั้งพระภิกษุ นักวิชาการ นักเขียน และนักแปล ที่มีผลงานเป็นที่ประจักษ์อย่างกว้างขวาง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในด้านการศึกษาและเผยแผ่พระพุทธศาสนาในรูปแบบที่เข้าใจง่าย และสอดคล้องกับวิถีชีวิตของคนในยุคปัจจุบัน จนได้รับการยกย่องให้เป็น "พุทธาจารย์แห่งยุคสมัย"
การศึกษาและการอุปสมบท
พระมหาธรรมรักขิต สำเร็จการศึกษาในระดับปริญญาตรี สาขาปรัชญา จากคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และสำเร็จการศึกษาในระดับปริญญาโท สาขาเดียวกัน จากมหาวิทยาลัยเดียวกัน หลังจากสำเร็จการศึกษา ท่านได้เข้าอุปสมบทเป็นพระภิกษุในพระพุทธศาสนา ณ วัดบวรนิเวศวิหาร กรุงเทพมหานคร เมื่อวันที่ 19 กรกฎาคม พ.ศ. 2517
บทบาทและผลงาน
ตลอดระยะเวลากว่า 40 ปีในสมณเพศ พระมหาธรรมรักขิตได้อุทิศตนเพื่อการศึกษา เผยแผ่ และพัฒนาพระพุทธศาสนาในประเทศไทยอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในด้านการนำหลักธรรมคำสอนทางพระพุทธศาสนา มาประยุกต์ใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวัน รวมถึงการเผยแผ่ธรรมะผ่านสื่อต่างๆ เช่น หนังสือ บทความ บทสัมภาษณ์ และรายการโทรทัศน์
ผลงานเด่นของท่าน เช่น หนังสือชุดธรรมะสำหรับนักศึกษา ซึ่งได้รับความนิยมอย่างกว้างขวางในหมู่นักเรียน นักศึกษา และประชาชนทั่วไป หนังสือเล่มสำคัญของท่าน อาทิ
- พุทธธรรม
- คู่มือมนุษย์
- ความรักกับชีวิต
นอกจากนี้ พระมหาธรรมรักขิตยังเป็นผู้ก่อตั้งมูลนิธิหอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ ซึ่งเป็นแหล่งรวบรวมผลงานของท่านพุทธทาสภิกขุ และเป็นศูนย์กลางในการศึกษา ค้นคว้า และเผยแผ่พระพุทธศาสนา ในรูปแบบที่ทันสมัยและเข้าถึงได้ง่าย
แนวคิดในการปฏิรูปพุทธศาสนา
พระมหาธรรมรักขิต มีแนวคิดในการปฏิรูปพุทธศาสนาโดยเน้นที่
- การศึกษา : ท่านเล็งเห็นถึงความสำคัญของการศึกษา โดยเฉพาะอย่างยิ่งการศึกษาพระพุทธศาสนา ที่ต้องสอดคล้องกับยุคสมัย และเข้าถึงได้ง่าย ท่านจึงสนับสนุนให้มีการเรียนการสอนพระพุทธศาสนาในรูปแบบที่ทันสมัย และส่งเสริมให้พระภิกษุ สามเณร ศึกษาเล่าเรียนทั้งทางโลกและทางธรรม
- การเผยแผ่ : ท่านให้ความสำคัญกับการเผยแผ่พระพุทธศาสนา โดยใช้ภาษาที่เข้าใจง่าย และสอดคล้องกับวิถีชีวิตของคนในยุคปัจจุบัน รวมถึงการใช้สื่อต่างๆ ในการเผยแผ่ธรรมะ เพื่อให้เข้าถึงกลุ่มเป้าหมายได้อย่างกว้างขวาง
- การประยุกต์ใช้ : ท่านเน้นย้ำถึงความสำคัญของการนำหลักธรรมคำสอนทางพระพุทธศาสนา มาประยุกต์ใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวัน เพื่อแก้ปัญหาและพัฒนาคุณภาพชีวิต รวมถึงการสร้างสรรค์สังคมให้น่าอยู่
ด้วยแนวคิดและการทำงานอย่างมุ่งมั่น พระมหาธรรมรักขิตจึงได้รับการยกย่อง และเป็นที่ยอมรับจากสังคมในฐานะนักปฏิรูปพุทธศาสนาไทย ที่สร้างคุณประโยชน์แก่วงการพระพุทธศาสนาอย่างมากมาย และทำให้พุทธศาสนายังคงดำรงอยู่ เป็นศูนย์รวมจิตใจของคนไทยได้อย่างมั่นคง ท่ามกลางกระแสความเปลี่ยนแปลงของโลกยุคปัจจุบัน
#พระมหาธรรมรักขิต #พุทธศาสนา #นักปฏิรูป #ธรรมะ
บทความ
