ช่วงวัยรุ่นตอนปลาย ถือเป็นช่วงเวลาของการเปลี่ยนแปลงมากมาย หนึ่งในนั้นคือการปรากฏตัวของ “ฟันคุด” แขกไม่ได้รับเชิญในช่องปาก ที่มักโผล่ขึ้นมาในช่วงอายุ 17-25 ปี สสร้างความปวด รำคาญใจให้กับใครหลายคน แต่รู้หรือไม่ว่า ฟันคุดนี้ บางคนอาจจะขึ้นเร็ว หรือช้ากว่านั้นก็ได้ บทความนี้จะพาไปเจาะลึกทุกแง่มุมของฟันคุด ตั้งแต่สาเหตุการเกิด ปัญหาที่อาจตามมา ไปจนถึงวิธีรับมือ
ทำไมฟันคุด ถึงมักขึ้นในช่วง 17-25 ปี?
ฟันคุดคือฟันกรามซี่สุดท้าย ที่มักจะขึ้นในช่วงอายุ 17-25 ปี ซึ่งเป็นช่วงวัยที่โครงสร้างกระดูกขากรรไกรใกล้เต็มที่แล้ว แต่สำหรับบางคน ฟันคุดอาจจะขึ้นช้ากว่านั้น หรือเร็วกว่านั้นก็เป็นไปได้ สาเหตุหลักๆ นั้นมาจากพันธุกรรม ขนาดของขากรรไกร และตำแหน่งของฟัน
- **พันธุกรรม:** หากพ่อแม่มีประวัติฟันคุด ลูกก็มีแนวโน้มที่จะมีฟันคุดเช่นกัน
- **ขนาดของขากรรไกร:** คนที่มีขากรรไกรเล็ก อาจมีพื้นที่ไม่เพียงพอสำหรับฟันคุด
- **ตำแหน่งของฟัน:** ฟันคุดที่ขึ้นในตำแหน่งที่ไม่เหมาะสม เช่น ฟันเอียง ฟันนอน ก็เป็นสาเหตุทำให้ฟันคุดขึ้นยาก
ฟันคุด: ปัญหา (ที่ไม่) เล็ก
หลายคนอาจสงสัยว่า ฟันคุดที่ไม่ก่อให้เกิดอาการเจ็บปวด จำเป็นต้องไปพบทันตแพทย์หรือไม่ คำตอบคือ ควรไป เพราะฟันคุดที่ไม่ก่อให้เกิดอาการปวด อาจเป็นแหล่งสะสมของเชื้อโรค และนำไปสู่ปัญหาอื่น ๆ ตามมา เช่น
- **ฟันผุ:** เศษอาหารที่ติดอยู่ใต้เหงือกบริเวณฟันคุด เป็นแหล่งสะสมของเชื้อแบคทีเรีย
- **เหงือกอักเสบ:** เศษอาหารและแบคทีเรียที่สะสมบริเวณฟันคุด อาจทำให้เหงือกบวม แดง
- **ถุงน้ำในขากรรไกร:** ในบางกรณี ฟันคุดที่ไม่สามารถขึ้นได้อย่างสมบูรณ์ อาจกลายเป็นถุงน้ำในกระดูกขากรรไกร
- **เบียดฟันซี่อื่น:** ฟันคุดที่พยายามขึ้น อาจจะดันฟันซี่อื่น ๆ
สัญญาณเตือนภัย… ฟันคุดมาเยือน
แม้ฟันคุดบางซี่จะไม่แสดงอาการ แต่ก็มีสัญญาณเตือนบางอย่างที่บ่งบอกว่า ฟันคุดกำลังก่อปัญหา
| อาการ | คำอธิบาย |
|---|---|
| ปวดบริเวณฟันกรามซี่สุดท้าย | อาการปวดอาจเป็นแบบปวดตุบๆ ปวดร้าวไปถึงหู หรือขมับ |
| เหงือกบวม แดง | เหงือกบริเวณฟันคุดอาจบวม แดง กดเจ็บ |
| ปากอ้าได้น้อยลง | อาการปวด บวม อาจทำให้การอ้าปากทำได้ลำบาก |
| มีกลิ่นปาก | เศษอาหารที่สะสมบริเวณฟันคุด อาจทำให้มีกลิ่นปาก |
รับมือกับฟันคุด อย่างไรดี?
วิธีที่ดีที่สุดในการรับมือกับฟันคุด คือการพบทันตแพทย์ เพื่อตรวจเช็คและวางแผนการรักษา ซึ่งโดยทั่วไปแล้ว ทันตแพทย์มักจะแนะนำให้ถอนฟันคุดออก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกรณีที่
- ฟันคุดก่อให้เกิดอาการปวด
- ฟันคุดขึ้นในตำแหน่งที่ทำความสะอาดยาก
- ฟันคุดเบียดฟันซี่อื่น
การผ่าตัดฟันคุดเป็นขั้นตอนที่ปลอดภัย โดยทันตแพทย์จะฉีดยาชาเฉพาะที่ ก่อนทำการผ่าตัด หลังผ่าตัดอาจมีอาการบวม ช้ำ และปวดบริเวณแผลผ่าตัด ซึ่งสามารถบรรเทาอาการได้ด้วยการประคบเย็น รับประทานยาตามที่ทันตแพทย์สั่ง และดูแลความสะอาดช่องปากอย่างสม่ำเสมอ
Fun Fact!
รู้หรือไม่ว่า…
- มมนุษย์เรามีฟันคุดได้มากที่สุด 4 ซี่
- บางคนอาจไม่มีฟันคุดเลยก็ได้
- ฟันคุดไม่ได้มีประโยชน์ในการบดเคี้ยวอาหาร
- คำว่า “คุด” ในภาษาไทย หมายถึง “ซ่อนอยู่”
ฟันคุดเป็นเรื่องใกล้ตัวที่ไม่ควรมองข้าม การดูแลสุขภาพช่องปากอย่างสม่ำเสมอ การพบทันตแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพช่องปากเป็นประจำทุก 6 เดือน รวมถึงการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ จะช่วยให้เรามีสุขภาพช่องปากที่ดี และห่างไกลจากปัญหาฟันคุด
#ฟันคุด #สุขภาพช่องปาก #ทันตกรรม #วัยรุ่น
บทความ
