ในชีวิตประจำวัน เราต้องเผชิญกับสารเคมีและสารพิษมากมาย ทั้งที่มองเห็นและมองไม่เห็น สารพิษเหล่านี้สามารถแทรกซึมเข้าสู่ร่างกายได้หลายทาง ไม่ว่าจะเป็นการหายใจ รับประทาน หรือสัมผัสโดยตรง ส่งผลให้เกิดโรคภัยไข้เจ็บต่าง ๆ ตามชนิดและปริมาณของสารพิษที่ได้รับ บทความนี้นำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับโรคที่เกิดจากการได้รับสารพิษ ซึ่งเป็นภัยเงียบที่อาจคุกคามสุขภาพของเราได้ทุกเมื่อ
ประเภทของสารพิษและผลกระทบต่อร่างกาย
สารพิษสามารถแบ่งออกเป็นหลายประเภทตามแหล่งที่มา ลักษณะทางเคมี และผลกระทบต่อร่างกาย โดยทั่วไปสามารถแบ่งได้ดังนี้
- สารพิษจากธรรมชาติ: สารพิษที่พบได้ในธรรมชาติ เช่น พิษจากสัตว์ เช่น งู แมลง แมงกะพรุน พิษจากพืช เช่น เห็ดพิษ ยางของต้นไม้บางชนิด
- สารพิษจากการสังเคราะห์: สารพิษที่มนุษย์สร้างขึ้น เช่น ยาฆ่าแมลง สารเคมีในโรงงานอุตสาหกรรม โลหะหนัก
- สารพิษจากอาหาร: สารพิษที่ปนเปื้อนในอาหาร เช่น เชื้อแบคทีเรีย เชื้อรา สารเคมีตกค้างจากกระบวนการผลิต
ผลกระทบของสารพิษต่อร่างกายมีความหลากหลายขึ้นอยู่กับชนิดของสารพิษ ปริมาณที่ได้รับ ระยะเวลาที่สัมผัส และความไวของแต่ละบุคคล ผลกระทบอาจเกิดขึ้นทันทีหรือค่อยๆ สะสมเป็นเวลานาน โดยอาจส่งผลต่อระบบต่าง ๆ ในร่างกาย เช่น
- ระบบประสาท เช่น ปวดศีรษะ มึนงง ชัก หมดสติ
- ระบบทางเดินหายใจ เช่น ไอ หายใจลำบาก ปอดอักเสบ
- ระบบย่อยอาหาร เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย ปวดท้อง
- ระบบหัวใจและหลอดเลือด เช่น หัวใจเต้นผิดจังหวะ ความดันโลหิตสูง
- ผิวหนัง เช่น ผื่นแดง คัน แสบร้อน
- ดวงตา เช่น แสบตา น้ำตาไหล ตามัว
- ระบบสืบพันธุ์ เช่น เป็นหมัน แท้งบุตร ลูกพิการ
ตัวอย่างโรคที่เกิดจากการได้รับสารพิษ
โรคที่เกิดจากการได้รับสารพิษมีมากมายหลายชนิด บางชนิดพบได้บ่อย บางชนิดพบได้น้อย ตัวอย่างโรคที่พบได้บ่อย เช่น
| โรค | สารพิษที่เกี่ยวข้อง | อาการ |
|---|---|---|
| โรคพิษตะกั่ว | ตะกั่ว | ปวดท้อง ท้องผูก อ่อนเพลีย ซีด โลหิตจาง ชัก หมดสติ |
| โรคพิษจากสารปรอท | ปรอท | มือเท้าสั่น พูดไม่ชัด เดินเซ อ่อนแรง ปวดศีรษะ มองเห็นภาพซ้อน |
| โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (COPD) | ควันบุหรี่ สารพิษในควันรถยนต์ ฝุ่นละออง | ไอเรื้อรัง มีเสมหะ หอบเหนื่อย หายใจลำบาก |
การป้องกันและดูแลตัวเอง
การป้องกันการได้รับสารพิษเป็นสิ่งสำคัญที่สุดในการดูแลสุขภาพ สามารถปฏิบัติได้ดังนี้
- รู้จักสารพิษรอบตัว อ่านฉลาก ข้อควรระวัง และวิธีใช้สารเคมีต่าง ๆ อย่างถูกต้อง
- สวมใส่อุปกรณ์ป้องกัน เช่น ถุงมือ หน้ากาก แว่นตา เมื่อต้องสัมผัสกับสารเคมี
- ระมัดระวังในการใช้ยาฆ่าแมลง และสารเคมีกำจัดศัตรูพืช
- ล้างผัก ผลไม้ ให้สะอาดก่อนรับประทาน
- หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ และอยู่ในบริเวณที่มีควันบุหรี่
- ตรวจสุขภาพประจำปี เพื่อติดตามการทำงานของร่างกาย
การได้รับสารพิษส่งผลกระทบต่อสุขภาพอย่างร้ายแรง การป้องกันและดูแลตัวเองอย่างถูกวิธีจึงเป็นสิ่งสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม หากสงสัยว่าตนเองได้รับสารพิษ ควรรีบไปพบแพทย์ทันที พร้อมแจ้งประวัติการสัมผัสสารเคมีหรือสารพิษให้แพทย์ทราบ เพื่อการรักษาอย่างทันท่วงที
#สารพิษ #สุขภาพ #โรคภัย #การป้องกัน
บทความ
