ฟันของมนุษย์: มากกว่าแค่แคลเซียม ฟอสฟอรัส และแร่ธาตุ

ฟันของเรา เป็นอวัยวะที่แข็งแรงที่สุดในร่างกาย ทำหน้าที่สำคัญในการเคี้ยว บดอาหาร พูด และยังช่วยคงรูปหน้าของเราไว้ แม้จะดูเป็นส่วนเล็กๆ แต่เบื้องหลังความแข็งแกร่งนี้ กลับซ่อนความซับซ้อนขององค์ประกอบทางเคมีที่น่าทึ่ง ฟันของมนุษย์ไม่ได้ประกอบด้วยเพียงแคลเซียม ฟอสฟอรัส หรือแร่ธาตุอื่นๆ เท่านั้น แต่ยังมีส่วนประกอบที่หลากหลายซึ่งทำงานร่วมกันอย่างน่าอัศจรรย์

ส่วนประกอบหลักของฟัน

กว่า 96% ของเนื้อฟันประกอบด้วยแร่ธาตุ โดยมีองค์ประกอบหลัก ดังนี้

1. ไฮดรอกซีแอปาไทต์ (Hydroxyapatite): 70% เป็นแร่ธาตุที่พบมากที่สุดในฟัน ประกอบด้วยแคลเซียม ฟอสเฟต และไฮดรอกไซด์ เป็นส่วนสำคัญที่ทำให้ฟันแข็งแรง ทนทานต่อแรงบดเคี้ยว
2. สารประกอบอินทรีย์: 20% ส่วนใหญ่เป็นคอลลาเจน ซึ่งเป็นโปรตีนที่ช่วยให้ฟันมีความยืดหยุ่น ป้องกันการแตกหักง่าย และช่วยยึดเหนือแร่ธาตุต่างๆ ในเนื้อฟัน
3. น้ำ: 10% น้ำมีบทบาทสำคัญในการลำเลียงสารอาหารเข้าสู่เซลล์ฟัน และช่วยรักษาความชุ่มชื้นภายในเนื้อฟัน

แร่ธาตุอื่นๆ ที่มีบทบาทสำคัญ

นอกเหนือจากแคลเซียมและฟอสฟอรัส ยังมีแร่ธาตุอื่นๆ ที่พบในปริมาณเล็กน้อย แต่ก็มีความสำคัญไม่แพ้กัน ดังนี้

• แมกนีเซียม ช่วยในการสร้างโครงสร้างของฟันให้แข็งแรง และช่วยในการทำงานของเเอนไซม์ที่เกี่ยวข้องกับการสร้างเนื้อฟัน
• โซเดียมและโพแทสเซียม มีบทบาทในการควบคุมสมดุลของของเหลวภายในฟัน
• ฟลูออไรด์ ช่วยเสริมความแข็งแกร่งให้กับเคลือบฟัน ป้องกันฟันผุ และยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรียในช่องปาก

ความสำคัญของแร่ธาตุต่อสุขภาพฟัน

การได้รับแร่ธาตุอย่างเพียงเพียงในแต่ละช่วงวัย เป็นสิ่งสำคัญต่อการสร้างฟันให้แข็งแรง โดยเฉพาะในช่วงวัยเด็ก

แร่ธาตุ	ความสำคัญ	ผลกระทบต่อฟันเมื่อขาด
แคลเซียม	เป็นส่วนประกอบหลักของไฮดรอกซีแอปาไทต์	ฟันผุง่าย เคลือบฟันอ่อนแอ ฟันแตกหักง่าย
ฟอสฟอรัส	ช่วยในกระบวนการสะสมแคลเซียมในฟัน	ฟันอ่อนแอ เสี่ยงต่อการเกิดโรคเหงือก
แมกนีเซียม	ช่วยรักษาสมดุลของแคลเซียมและฟอสฟอรัสในฟัน	เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดฟันผุ และโรคเหงือก

Fun Fact เกี่ยวกับฟัน

• รู้หรือไม่ว่า เคลือบฟัน เป็นส่วนที่แข็งที่สุดในร่างกายมนุษย์ แข็งกว่ากระดูกเสียอีก
• ฟันของมนุษย์เรา ไม่สามารถซ่อมแซมตัวเองได้เหมือนกับกระดูก ดังนั้น การดูแลรักษาฟันตั้งแต่เด็กจึงเป็นสิ่งสำคัญ
• งานวิจัยพบว่า ฟันของคนเรามีลักษณะเฉพาะตัว เหมือนกับลายนิ้วมือ

การดูแลรักษาสุขภาพฟัน

• แปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง ด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์
• ใช้ไหมขัดฟันเป็นประจำ เพื่อกำจัดเศษอาหารที่ติดตามซอกฟัน
• หลีกเลี่ยงอาหารหวาน และเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลสูง
• พบแพทย์ทันทุกๆ 6 เดือน เพื่อตรวจสุขภาพช่องปาก

ฟันที่แข็งแรงและสุขภาพดี เริ่มต้นจากการมีความรู้ความเข้าใจในองค์ประกอบและการทำงานของฟัน รวมถึงการดูแลรักษาอย่างถูกวิธี

#สุขภาพฟัน #ฟันแข็งแรง #แคลเซียม #ฟอสฟอรัส