เมื่อเอ่ยถึงปรากฏการณ์แผ่นดินไหว ภาพในหัวของเราคงหนีไม่พ้นความรุนแรงที่เกิดจากการเคลื่อนตัวของแผ่นเปลือกโลก ซึ่งเป็นภัยพิบัติที่สร้างความเสียหายอย่างใหญ่หลวงบนโลกใบนี้ แต่คุณรู้หรือไม่ว่า แม้แต่ดวงจันทร์ ดาวบริวารที่ดูเงียบสงบของเราก็เกิดปรากฏการณ์สั่นสะเทือนได้เช่นกัน แม้จะไม่มีแผ่นเปลือกโลกแบบเดียวกับโลกก็ตาม ปรากฏการณ์นี้เรียกว่า "Moonquake" ซึ่งเป็นปริศนาที่นักวิทยาศาสตร์พยายามไขคำตอบมาอย่างยาวนาน
ต่างจากแผ่นดินไหวบนโลกที่ส่วนใหญ่เกิดจากการเคลื่อนตัวของแผ่นเปลือกโลก Moonquake เกิดจากการหดตัวของแกนกลางดวงจันทร์เมื่อมันค่อยๆ เย็นตัวลง กระบวนการเย็นตัวนี้ทำให้เกิดรอยแยกและรอยเลื่อนบนพื้นผิวดวงจันทร์ ส่งผลให้เกิดการสั่นสะเทือนที่สามารถตรวจจับได้ด้วยเครื่องมือวัดแผ่นดินไหว
ข้อมูลจากโครงการ Apollo ของ NASA ในช่วงทศวรรษที่ 1960 และ 1970 นักบินอวกาศได้ติดตั้งเครื่องมือวัดแผ่นดินไหวบนพื้นผิวดวงจันทร์ และสามารถบันทึก Moonquake ได้หลายพันครั้ง ข้อมูลเหล่านี้ชี้ให้เห็นว่า Moonquake มีความถี่และความรุนแรงแตกต่างกันออกไป โดยบางครั้งสามารถรุนแรงถึงระดับ 5.5 ริกเตอร์ ซึ่งรุนแรงพอที่จะทำให้เกิดความเสียหายบนพื้นผิวดวงจันทร์ได้
ประเภทของ Moonquake
นักวิทยาศาสตร์จำแนก Moonquake ออกเป็น 4 ประเภทหลักๆ ได้แก่:
| ประเภท | สาเหตุ | ความรุนแรง |
|---|---|---|
| Deep Moonquake | การหดตัวของแกนกลางดวงจันทร์ | รุนแรงที่สุด (สูงสุดถึง 5.5 ริกเตอร์) |
| Shallow Moonquake | ไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด อาจเกิดจากรอยเลื่อนบนพื้นผิว | ปานกลาง |
| Thermal Moonquake | การเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิอย่างรวดเร็วระหว่างกลางวันและกลางคืนบนดวงจันทร์ | เบา |
| Impact Moonquake | การชนของอุกกาบาต | แตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับขนาดของอุกกาบาต |
แม้ว่า Moonquake จะเป็นปรากฏการณ์ที่น่าสนใจ แต่นักวิทยาศาสตร์ยังคงศึกษาและพยายามทำความเข้าใจเกี่ยวกับมันอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ความสัมพันธ์ระหว่างการหดตัวของแกนกลางดวงจันทร์ และการเกิด Moonquake รวมถึงผลกระทบของ Moonquake ต่อโครงสร้างและวิวัฒนาการของดวงจันทร์ในอนาคต
การศึกษา Moonquake ไม่เพียงแต่ช่วยให้เราเข้าใจดวงจันทร์มากขึ้น แต่ยังช่วยให้เราเข้าใจกระบวนการทางธรณีวิทยาที่เกิดขึ้นบนดาวเคราะห์หินอื่นๆ ในระบบสุริยะ รวมถึงวิวัฒนาการของระบบสุริยะโดยรวมอีกด้วย
#Moonquake #ดวงจันทร์ #วิทยาศาสตร์ #อวกาศ
บทความ
