โรคไตเนโฟรติก (Nephrotic Syndrome) เป็นกลุ่มอาการที่เกิดจากความเสียหายของไต ทำให้ร่างกายสูญเสียโปรตีนจำนวนมากทางปัสสาวะ นอกจากการสูญเสียโปรตีนแล้ว ผู้ป่วยโรคไตเนโฟรติกยังมีความเสี่ยงที่จะเกิดภาวะแทรกซ้อนต่างๆ รวมถึงภาวะผิดปกติของต่อมไร้ท่อ บทความนี้จะกล่าวถึงภาพรวมของภาวะผิดปกติของต่อมไร้ท่อที่พบในผู้ป่วยโรคไตเนโฟรติก โดยอ้างอิงจากงานวิจัย Biomedicines, Vol. 12, Pages 1860: Endocrine Disorders in Nephrotic Syndrome—A Comprehensive Review
กลไกการเกิดภาวะผิดปกติของต่อมไร้ท่อ
การสูญเสียโปรตีนในปัสสาวะส่งผลกระทบต่อระดับฮอร์โมนในร่างกายหลายชนิด เช่น การสูญเสียโปรตีนที่จับกับฮอร์โมน ทำให้ฮอร์โมนถูกขับออกจากร่างกายมากขึ้น ส่งผลให้ระดับฮอร์โมนในเลือดลดลง นอกจากนี้ การเปลี่ยนแปลงของเมตาบอลิซึมในร่างกาย การอักเสบเรื้อรัง และการใช้ยาบางชนิดก็มีส่วนเกี่ยวข้องกับการเกิดภาวะผิดปกติของต่อมไร้ท่อในผู้ป่วยโรคไตเนโฟรติกด้วย
ภาวะผิดปกติของต่อมไร้ท่อที่พบบ่อย
- ภาวะพร่องไทรอยด์: พบได้ถึง 20-30% ของผู้ป่วย เกิดจากการสูญเสียไทรอกซินจับกับโปรตีน ทำให้ระดับไทรอกซินในเลือดลดลง ผู้ป่วยอาจมีอาการอ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย และน้ำหนักขึ้น
- ภาวะพร่องฮอร์โมนเจริญเติบโต: พบได้ในเด็กที่เป็นโรคไตเนโฟรติก ส่งผลให้การเจริญเติบโตช้าลง สาเหตุอาจเกิดจากการขาดสารอาหาร การอักเสบเรื้อรัง และการใช้ยาบางชนิด
- ความผิดปกติของเมตาบอลิซึมวิตามินดี: วิตามินดีมีบทบาทสำคัญในการควบคุมระดับแคลเซียมและฟอสฟอรัสในร่างกาย ผู้ป่วยโรคไตเนโฟรติกมักมีระดับวิตามินดีต่ำ ซึ่งอาจนำไปสู่ภาวะกระดูกเปราะบาง
- ภาวะดื้อต่ออินซูลิน: การสูญเสียโปรตีนบางชนิดอาจส่งผลต่อการทำงานของอินซูลิน เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะดื้อต่ออินซูลินและเบาหวานชนิดที่ 2
การวินิจฉัยและการรักษา
การวินิจฉัยภาวะผิดปกติของต่อมไร้ท่อในผู้ป่วยโรคไตเนโฟรติก จำเป็นต้องตรวจเลือดเพื่อวัดระดับฮอร์โมนต่างๆ แพทย์จะพิจารณาให้การรักษาตามสาเหตุและความรุนแรงของภาวะผิดปกติ เช่น การเสริมฮอร์โมนไทรอยด์ การให้ฮอร์โมนเจริญเติบโต หรือการเสริมวิตามินดี
ตารางแสดงภาวะผิดปกติของต่อมไร้ท่อที่พบบ่อยในโรคไตเนโฟรติก
| ฮอร์โมน | ผลกระทบ |
|---|---|
| ไทรอยด์ | ภาวะพร่องไทรอยด์ |
| ฮอร์โมนเจริญเติบโต | การเจริญเติบโตช้าลง |
| วิตามินดี | ภาวะกระดูกเปราะบาง |
| อินซูลิน | ภาวะดื้อต่ออินซูลิน |
Fun Fact
รู้หรือไม่ว่า ชื่อ "เนโฟรติก" มาจากภาษากรีก คำว่า "nephros" แปลว่า ไต และ "otic" หมายถึง เกี่ยวกับ ดังนั้น เนโฟรติก จึงหมายถึง เกี่ยวกับไต นั่นเอง
บทสรุป
ภาวะผิดปกติของต่อมไร้ท่อเป็นภาวะแทรกซ้อนที่สำคัญในผู้ป่วยโรคไตเนโฟรติก การเข้าใจกลไกการเกิด อาการ และการรักษา มีความสำคัญอย่างยิ่งในการดูแลผู้ป่วย การตรวจติดตามระดับฮอร์โมนอย่างสม่ำเสมอ และการรักษาอย่างเหมาะสม จะช่วยป้องกันภาวะแทรกซ้อนและปรับปรุงคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยได้
#โรคไต #เนโฟรติก #ต่อมไร้ท่อ #สุขภาพ
บทความ
