เทคนิคในการดูแลสุขภาพของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่จะช่วยควบคุมความดัน

โรคความดันโลหิตสูง หรือ ภาวะความดันเลือดสูง เป็นภัยเงียบที่คุกคามสุขภาพของคนไทยและคนทั่วโลก โดยองค์การอนามัยโลก (WHO) ระบุว่า โรคนี้เป็นสาเหตุการเสียชีวิตก่อนวัยอันควรกว่า 9.4 ล้านคนทั่วโลก ในแต่ละปี ในประเทศไทย พบผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงกว่า 17 ล้านคน ซึ่งเป็นจำนวนที่น่าตกใจและสะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญของการดูแลสุขภาพ

แม้โรคความดันโลหิตสูงจะเป็นโรคเรื้อรังที่ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่การควบคุมระดับความดันโลหิตให้อยู่ในเกณฑ์ปกติสามารถทำได้ด้วยการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต ควบคู่ไปกับการรับประทานยาตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด บทความนี้จะนำเสนอเทคนิคต่างๆ ในการดูแลสุขภาพสำหรับผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง เพื่อช่วยให้สามารถควบคุมระดับความดันโลหิตได้อย่างมีประสิทธิภาพและลดความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนต่างๆ

1. ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการรับประทานอาหาร

อาหารถือเป็นปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อระดับความดันโลหิต การเลือกรับประทานอาหารอย่างเหมาะสม สามารถช่วยควบคุมความดันโลหิตให้อยู่ในเกณฑ์ปกติได้ หลักการเลือกรับประทานอาหารสำหรับผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง ได้แก่

• ลดการบริโภคโซเดียม ผู้ป่วยควรจำกัดปริมาณโซเดียมไม่เกินวันละ 2,300 มิลลิกรัม หรือประมาณ 1 ช้อนชา โดยหลีกเลี่ยงอาหารรสเค็มจัด เช่น อาหารแปรรูป อาหารหมักดอง อาหารกระป๋อง บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป
• เพิ่มการบริโภคอาหารที่มีโพแทสเซียมสูง โพแทสเซียมเป็นแร่ธาตุที่ช่วยลดความดันโลหิต โดยเลือกรับประทานอาหาร เช่น กล้วย ส้ม มะเขือเทศ ผักโขม มันฝรั่ง ถั่วต่างๆ
• เลือกรับประทานอาหารที่มีแมกนีเซียมสูง แมกนีเซียมเป็นแร่ธาตุที่ช่วยผ่อนคลายกล้ามเนื้อหลอดเลือด อาหารที่อุดมไปด้วยแมกนีเซียม เช่น อัลมอนด์ เม็ดมะม่วงหิมพานต์ ธัญพืชไม่ขัดสี ผักใบเขียว
• จำกัดปริมาณไขมันอิ่มตัวและไขมันทรานส์ ไขมันเหล่านี้เป็นสาเหตุของการเพิ่มระดับคอเลสเตอรอลในเลือด ซึ่งส่งผลต่อการแข็งตัวและอุดตันของหลอดเลือด ผู้ป่วยควรหลีกเลี่ยงอาหารทอด อาหารมันจัด เน้นการรับประทานอาหารประเภต้ม ตุ๋น นึ่ง ย่าง อบ แทน

2. ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ

การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอเป็นประจำ ช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อหัวใจและหลอดเลือด ช่วยให้หัวใจสูบฉีดเลือดได้ดีขึ้น ลดความดันโลหิต ผู้ป่วยควรออกกำลังกายแบบแอโรบิก เช่น เดินเร็ว วิ่งเหยาะๆ ว่ายน้ำ ปั่นจักรยาน อย่างน้อย 30 นาทีต่อวัน อย่างน้อย 5 วันต่อสัปดาห์

3. ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน

ภาวะน้ำหนักเกินหรือ ожирение เป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญที่ทำให้เกิดโรคความดันโลหิตสูง ผู้ป่วยที่มีน้ำหนักตัวเกินมาตรฐานควรควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม โดยใช้วิธีการควบคุมอาหารและการออกกำลังกาย

4. หลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้ความดันโลหิตสูงขึ้น

• งดสูบบุหรี่ สารนิโคตินในบุหรี่จะทำให้หลอดเลือดหดตัว ส่งผลให้ความดันโลหิตสูงขึ้น
• จำกัดปริมาณเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ การดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำจะทำให้ความดันโลหิตสูงขึ้น
• พักผ่อนให้เพียงพอ การนอนหลับพักผ่อนไม่เพียงพอจะทำให้ร่างกายเกิดความเครียด ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งของความดันโลหิตสูง
• ฝึกจัดการความเครียด ความเครียดเป็นปัจจัยกระตุ้นให้ความดันโลหิตสูงขึ้น ผู้ป่วยควรฝึกจัดการความเครียดด้วยวิธีต่างๆ เช่น การทำสมาธิ การฝึกหายใจ การออกกำลังกาย การทำกิจกรรมที่ชื่นชอบ

5. รับประทานยาตามแพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด

การรับประทานยาตามแพทย์สั่งอย่างเคร่งครัดเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งในการควบคุมความดันโลหิต ผู้ป่วยไม่ควรหยุดยาเองแม้จะรู้สึกว่าอาการดีขึ้น รวมถึงไม่ควรซื้อยามารับประทานเองโดยไม่ได้รับคำแนะนำจากแพทย์หรือเภสัชกร และควรไปพบแพทย์ตามนัดหมายอย่างสม่ำเสมอ

6. ตรวจสุขภาพเป็นประจำ

ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงควรตรวจสุขภาพเป็นประจำ เพื่อติดตามระดับความดันโลหิต ตรวจระดับน้ำตาลในเลือด ตรวจระดับไขมันในเลือด รวมถึงตรวจหาภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ

Fun Fact เกี่ยวกับโรคความดันโลหิตสูง

ทราบหรือไม่ว่า การหัวเราะเป็นยาชั้นดี งานวิจัยหลายชิ้นพบว่า การหัวเราะอย่างมีความสุขสามารถช่วยลดความดันโลหิต ลดระดับฮอร์โมนความเครียด และเพิ่มระดับคอเลสเตอรอลชนิดดี (HDL)

สรุป

การดูแลสุขภาพอย่างถูกวิธีเป็นสิ่งสำคัญที่สุดสำหรับผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง โดยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต ควบคู่ไปกับการรักษาทางการแพทย์ จะช่วยให้ผู้ป่วยสามารถควบคุมระดับความดันโลหิต ลดความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อน และมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นได้

#ความดันโลหิตสูง #สุขภาพ #การดูแลตัวเอง #โรคเรื้อรัง