ส่องความจริงดาว Arcturus: ยักษ์ส้มผู้ส่องสว่าง อันดับ 4 บนท้องฟ้ายามค่ำคืน
ท่ามกลางความมืดมิดของห้วงอวกาศอันไกลโพ้น มีดวงดาวนับล้านๆ ดวงเปล่งประกายระยิบระยับ หนึ่งในนั้นคือดาวฤกษ์ที่เราอาจคุ้นเคยกันดีในชื่อ “ดาวดวงแก้ว” หรือ “ดาว Arcturus” ดาวสว่างไสวสีส้มแดงที่สะดุดตา ณ ตำแหน่งลำดับที่ 4 บนท้องฟ้ายามค่ำคืน หากแต่เบื้องหลังความงามอันแปลกตานี้ ซ่อนไว้ด้วยเรื่องราวและความจริงที่น่าทึ่งยิ่งกว่า
ไขปริศนา: ทำไม Arcturus จึงสว่างกว่าดวงอาทิตย์?
แม้ว่า Arcturus จะมีมวลใกล้เคียงกับดวงอาทิตย์ (ประมาณ 1.1 เท่า) แต่รู้หรือไม่ว่า Arcturus ปล่อยพลังงานออกมามากกว่าถึง 215 เท่า! คำตอบของปริศนานี้อยู่ที่ วิวัฒนาการ ณ วัย 7.1 พันล้านปี Arcturus อยู่ในช่วงสุดท้ายของชีวิต ขณะนี้มันได้เผาผลาญไฮโดรเจนในแกนกลางจนหมดสิ้น และเริ่มขยายตัวกลายเป็นดาวยักษ์แดงขนาดมหึมา ใหญ่กว่าดวงอาทิตย์ถึง 25 เท่า การขยายตัวมหาศาลนี้ ส่งผลให้ Arcturus มีพื้นที่ผิวมากขึ้นสำหรับการปลดปล่อยพลังงาน จึงไม่น่าแปลกใจที่มันส่องสว่างกว่าดวงอาทิตย์ของเรามากมายนัก
Arcturus เคลื่อนที่อย่างไรในกาแล็กซี?
Arcturus ไม่ได้โคจรรอบกาแล็กซีทางช้างเผือกแบบโดดเดี่ยว แต่เป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มดาวฤกษ์ความเร็วสูง ที่เรียกว่า “Arcturus stream” กลุ่มดาวฤกษ์นี้ มีทิศทางการเคลื่อนที่ที่แตกต่างจากดาวฤกษ์ส่วนใหญ่ในกาแล็กซี นักดาราศาสตร์คาดการณ์ว่า Arcturus stream อาจเป็นเศษซากของกาแล็กซีแคระ ที่ถูกทางช้างเผือกกลืนกินไปในอดีต
5 Fun Facts น่าทึ่งเกี่ยวกับ Arcturus
- Arcturus เป็นดาวฤกษ์ที่สว่างที่สุดในกลุ่มดาว Boötes (คนเลี้ยงสัตว์)
- ชื่อ “Arcturus” มีรากศัพท์มาจากภาษากรีกโบราณ หมายถึง “ผู้พิทักษ์หมี” สื่อถึงตำแหน่งที่อยู่ใกล้กับกลุ่มดาวหมีใหญ่
- Arcturus เป็นหนึ่งในดาวฤกษ์เพียงไม่กี่ดวง ที่สามารถสังเกตเห็นการเคลื่อนที่ของมันได้ด้วยตาเปล่าในช่วงชีวิตของมนุษย์
- ในปี 1933 แสงจาก Arcturus ถูกใช้ในการเปิดงาน Chicago World's Fair โดยเชื่อมโยงกับงาน World's Fair ครั้งก่อนในปี 1983 เนื่องจากเชื่อว่าแสงจาก Arcturus ใช้เวลาเดินทางมาถึงโลก 40 ปี
- Arcturus เป็นเป้าหมายที่น่าสนใจสำหรับการศึกษาทางดาราศาสตร์ เนื่องจากมีองค์ประกอบทางเคมีที่แตกต่างจากดวงอาทิตย์ ซึ่งอาจช่วยให้นักวิทยาศาสตร์เข้าใจกระบวนการกำเนิดดาวฤกษ์มากยิ่งขึ้น
ตารางเปรียบเทียบ Arcturus กับดวงอาทิตย์
| คุณสมบัติ | Arcturus | ดวงอาทิตย์ |
|---|---|---|
| มวล (เท่าของดวงอาทิตย์) | 1.1 | 1 |
| รัศมี (เท่าของดวงอาทิตย์) | 25.4 | 1 |
| ความส่องสว่าง (เท่าของดวงอาทิตย์) | 215 | 1 |
| อุณหภูมิพื้นผิว (เคลวิน) | 4,300 | 5,778 |
| อายุ (พันล้านปี) | 7.1 | 4.6 |
Arcturus ยักษ์ส้มแห่งห้วงอวกาศ เตือนให้เราระลึกถึงวัฏจักรอันยิ่งใหญ่ของดวงดาว ที่แม้ในช่วงบั้นปลายชีวิต พวกมันยังคงส่องสว่าง และคงอยู่เป็นปริศนาให้มนุษย์ได้ค้นหาคำตอบต่อไปอย่างไม่สิ้นสุด
#Arcturus #ดาวดวงแก้ว #ดาราศาสตร์ #อวกาศ
บทความ
