ปัญญาประดิษฐ์: เส้นบาง ๆ ระหว่างความฉลาดล้ำ และ มารยาทที่เลือนหาย

ในยุคที่เทคโนโลยีดิจิทัลกำลังก้าวกระโดดไปข้างหน้าอย่างไม่หยุดยั้ง ปัญญาประดิษฐ์ หรือ AI (Artificial Intelligence) กลายเป็นกระแสที่ถูกพูดถึงอย่างกว้างขวาง ทั้งในแง่ของศักยภาพที่สามารถยกระดับคุณภาพชีวิตมนุษย์ และในขณะเดียวกัน ก็มีความกังวลถึงผลกระทบที่อาจเกิดขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ความกังวลที่ว่า AI อาจทำให้มนุษย์ กลายเป็นคนที่ไร้มารยาท ขาดความเกรงใจ และ เห็นแก่ตัวมากขึ้น

หนึ่งในสาเหตุที่ทำให้เกิดความกังวลดังกล่าว คือ การที่ AI ในปัจจุบัน ถูกพัฒนาขึ้นโดยใช้ข้อมูลจำนวนมหาศาลจากโลกออนไลน์ ซึ่งเป็นแหล่งรวมข้อมูลที่เต็มไปด้วยทั้งด้านบวก และ ด้านลบ ทั้งพฤติกรรมที่ดีงาม และ พฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม ข้อมูลเหล่านี้ ถูกป้อนเข้าไปในกระบวนการเรียนรู้ของ AI และ อาจส่งผลต่อการแสดงออก และ พฤติกรรมของ AI ในอนาคต

ตัวอย่างเช่น แชทบอท (Chatbot) ซึ่งเป็น AI ประเภทหนึ่ง ถูกออกแบบมาเพื่อโต้ตอบกับมนุษย์ หากแชทบอทตัวใดตัวหนึ่ง ถูกฝึกฝนด้วยข้อมูลจากโลกออนไลน์ที่เต็มไปด้วยคำพูดหยาบคาย ก้าวร้าว หรือ ขาดความเคารพ ก็มีความเป็นไปได้ว่า แชทบอทตัวนั้น อาจแสดงพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมออกมาเช่นเดียวกัน ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อผู้ใช้งาน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เด็ก และ เยาวชน ที่อาจยังแยกแยะพฤติกรรมที่ถูกต้อง และ ไม่ถูกต้องไม่ได้

นอกจากนี้ การที่ AI ถูกนำมาใช้ในการทำงานที่เกี่ยวข้องกับมนุษย์โดยตรงมากขึ้น เช่น งานบริการลูกค้า งานดูแลผู้สูงอายุ ก็ยิ่งเพิ่มความกังวลว่า AI อาจแสดงพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมต่อผู้รับบริการ ตัวอย่างเช่น หาก AI ถูกตั้งค่าให้ทำงานอย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด โดยไม่คำนึงถึงความรู้สึกของผู้ใช้งาน อาจส่งผลให้ AI แสดงพฤติกรรมที่เย็นชา ไร้ความเห็นอกเห็นใจ ซึ่งอาจสร้างความไม่พอใจให้กับผู้รับบริการได้

งานวิจัยที่น่าสนใจ

งานวิจัยจากมหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด ในปี 2017 พบว่า AI ที่ถูกฝึกฝนด้วยข้อมูลจากบทความข่าวสารบนโลกออนไลน์ มีแนวโน้มที่จะแสดงความลำเอียงทางเพศ และ เชื้อชาติออกมา โดย AI มักจะเชื่อมโยงอาชีพบางอาชีพ เช่น แพทย์ วิศวกร เข้ากับเพศชายมากกว่าเพศหญิง หรือ เชื่อมโยงเชื้อชาติบางเชื้อชาติ เข้ากับภาพลักษณ์เชิงลบ

งานวิจัยชิ้นนี้ สะท้อนให้เห็นถึงความเสี่ยงที่ AI อาจซึมซับ และ เลียนแบบอคติ หรือ ความไม่ถูกต้อง ที่มีอยู่ในข้อมูลที่ใช้ฝึกฝน ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อการตัดสินใจ หรือ พฤติกรรมของ AI ในอนาคตได้

แนวทางป้องกัน และ แก้ไข

แม้ว่า AI จะมีความเสี่ยงที่จะทำให้มนุษย์กลายเป็นคนที่ไร้มารยาทมากขึ้น แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่า AI เป็นเทคโนโลยีที่มีศักยภาพมหาศาล ดังนั้น สิ่งสำคัญคือ การหาวิธีป้องกัน และ แก้ไขปัญหาที่อาจเกิดขึ้น เพื่อให้ AI ถูกนำมาใช้ประโยชน์อย่างสูงสุด โดยไม่ส่งผลกระทบด้านลบต่อสังคม

1. การควบคุมข้อมูลที่ใช้ฝึกฝน AI

นักพัฒนา AI มีบทบาทสำคัญในการควบคุมดูแลข้อมูลที่ใช้ฝึกฝน AI ให้มีความถูกต้อง ครบคลุม ปราศจากอคติ และ พฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม รวมถึงการพัฒนากลไกในการตรวจสอบ และ กรองข้อมูลอย่างเข้มงวดมากยิ่งขึ้น

2. การปลูกฝังจริยธรรมให้กับ AI

นักวิจัยกำลังพยายามพัฒนาวิธีการในการปลูกฝังจริยธรรม คุณธรรม และ ความเข้าใจในสังคมมนุษย์ ให้กับ AI โดยหวังว่า AI จะสามารถเรียนรู้ และ เลียนแบบพฤติกรรมที่ดีงาม และ แสดงออกอย่างเหมาะสมในสถานการณ์ต่าง ๆ ได้

3. การสร้างความตระหนักให้กับผู้ใช้งาน

ผู้ใช้งาน AI ควรตระหนักถึงข้อจำกัด และ ความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้งาน AI รวมถึงการใช้วิจารณญาณในการรับข้อมูล และ ไม่ควรเชื่อถือข้อมูลจาก AI เพียงอย่างเดียว

AI คือ เเทคโนโลยีที่ถูกสร้างขึ้นโดยมนุษย์ ดังนั้น มนุษย์จึงมีหน้าที่รับผิดชอบในการควบคุม และ พัฒนา AI ให้เป็นไปในทิศทางที่ถูกต้อง เพื่อให้ AI เป็นเครื่องมือที่ช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตมนุษย์ โดยไม่ก่อให้เกิดผลกระทบด้านลบต่อสังคม

#AI #จริยธรรม