ความแตกต่างระหว่างคริสต์ศักราชกับปฏิทินจูเลียน

ปฏิทิน เป็นสิ่งประดิษฐ์ที่มนุษย์สร้างขึ้นเพื่อติดตามวันเวลาและฤดูกาล ปฏิทินที่เราใช้กันทั่วไปในปัจจุบันคือปฏิทินเกรกอเรียน แต่ทราบหรือไม่ว่า ก่อนหน้าที่จะมาเป็นปฏิทินเกรกอเรียนนั้น มนุษย์เราใช้ปฏิทินแบบอื่นมาก่อน หนึ่งในนั้นคือ ปฏิทินจูเลียน บทความนี้จะพาไปสำรวจความแตกต่างระหว่างคริสต์ศักราช (ซึ่งอ้างอิงปฏิทินเกรกอเรียน) กับปฏิทินจูเลียน

ประวัติความเป็นมา

ปฏิทินจูเลียน ถูกประกาศใช้โดยจักรพรรดิจูเลียส ซีซาร์ ในปี 45 ปีก่อนคริสตกาล เพื่อแก้ไขความคลาดเคลื่อนของปฏิทินโรมันเดิมที่ใช้กันอยู่ โดยอ้างอิงความยาวของปีตามสุริยคติ คือ 365.25 วัน โดยกำหนดให้มีปีอธิกสุรทิน (ปีที่มี 366 วัน) ทุก ๆ 4 ปี

อย่างไรก็ตาม ความยาวของปีตามสุริยคติที่แท้จริงคือ 365.2422 วัน ทำให้เกิดความคลาดเคลื่อนสะสมขึ้นเรื่อยๆ จนกระทั่งในศตวรรษที่ 16 สมเด็จพระสันตะปาปาเกรกอรีที่ 13 ทรงเห็นว่าวันอีสเตอร์ (Easter) ซึ่งเป็นวันสำคัญทางศาสนาคริสต์ เริ่มคลาดเคลื่อนไปจากช่วงเวลาที่ควรจะเป็น จึงทรงปฏิรูปปฏิทินจูเลียนและประกาศใช้ ปฏิทินเกรกอเรียน ในปี ค.ศ. 1582

ความแตกต่างที่สำคัญ

ความแตกต่างที่สำคัญระหว่างปฏิทินจูเลียนและปฏิทินเกรกอเรียนอยู่ที่วิธีการคำนวณปีอธิกสุรทิน ซึ่งส่งผลต่อจำนวนวันในแต่ละเดือนและปี ดังนี้

ปฏิทิน	วิธีคำนวณปีอธิกสุรทิน
จูเลียน	ทุก ๆ 4 ปี
เกรกอเรียน	ปีที่หารด้วย 4 ลงตัว จะเป็นปีอธิกสุรทิน ยกเว้นปีที่หารด้วย 100 ลงตัว แต่หารด้วย 400 ไม่ลงตัว จะไม่เป็นปีอธิกสุรทิน

ผลของความแตกต่างในการคำนวณปีอธิกสุรทินนี้ ทำให้เกิดความแตกต่างของจำนวนวันระหว่างปฏิทินทั้งสองแบบ โดยปฏิทินจูเลียนจะล้ำหน้าปฏิทินเกรกอเรียนไป 13 วัน ตัวอย่างเช่น วันที่ 1 มกราคม ค.ศ. 2023 ตามปฏิทินเกรกอเรียน จะตรงกับวันที่ 14 มกราคม ค.ศ. 2023 ตามปฏิทินจูเลียน

การใช้งานในปัจจุบัน

ปัจจุบันนี้ ปฏิทินเกรกอเรียนเป็นปฏิทินที่ใช้กันอย่างแพร่หลายทั่วโลก ส่วนปฏิทินจูเลียนยังคงใช้อยู่ในบางประเทศและบางโอกาส เช่น

• บางประเทศ เช่น รัสเซีย ยูเครน และเซอร์เบีย ยังคงใช้ปฏิทินจูเลียนในโบสถ์ออร์โธดอกซ์
• นักดาราศาสตร์ใช้ปฏิทินจูเลียนในการคำนวณทางดาราศาสตร์

ข้อเท็จจริงที่น่าสนใจ

• ปีที่ประกาศใช้ปฏิทินเกรกอเรียน (ค.ศ. 1582) มีจำนวนวันหายไป 10 วัน เพื่อปรับให้สอดคล้องกับช่วงเวลาตามฤดูกาล
• ประเทศไทยเริ่มใช้ปฏิทินเกรกอเรียนในสมัยรัชกาลที่ 5

#ปฏิทิน #จูเลียน #เกรกอเรียน #ประวัติศาสตร์