ศาสนาเชน เป็นศาสนาโบราณของอินเดีย ที่มุ่งเน้นความหลุดพ้นจากวัฏสงสาร โดยมีหลักธรรมสำคัญคือ อหิงสา คือการไม่เบียดเบียน ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญที่สะท้อนออกมาในพิธีกรรมและวิถีปฏิบัติ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง “การถือศีล”
ความหมายของการถือศีลในศาสนาเชน
การถือศีลในศาสนาเชน ไม่ใช่เพียงการละเว้นการเบียดเบียนทางกายภาพ แต่ยังครอบคลุมไปถึงระดับความคิด วาจา และ การกระทำ เป็นการฝึกฝนตนเองให้บริสุทธิ์ทั้งกาย วาจา ใจ เพื่อขจัดกิเลสและกรรมที่ร้อยรัดให้เวียนเกิดเวียนตาย
ประเภทของศีลในศาสนาเชน
ศาสนาเชน แบ่งศีลออกเป็น 2 ประเภทหลัก คือ
- มหาพรตศีล (Mahavrata) สำหรับนักบวช เป็นศีลที่เคร่งครัดมาก มีข้อปฏิบัติละเอียดอ่อน มุ่งเน้นการปลีกตนออกจากทางโลก เพื่อบรรลุการหลุดพ้น
- อณุพรตศีล (Anuvrata) สำหรับฆราวาส เป็นศีลที่ผ่อนปรนกว่า เหมาะกับการดำเนินชีวิตในโลก แต่ยังคงไว้ซึ่งหลักการอหิงสาและความไม่เบียดเบียน
ศีล 5 รากฐานแห่งคุณธรรมของศาสนาเชน
ทั้งมหาพรตศีลและอณุพรตศีล ต่างยึดหลักศีล 5 เป็นพื้นฐาน ได้แก่
| ข้อ | ศีล | ความหมาย |
|---|---|---|
| 1 | อหิงสา | ไม่เบียดเบียน ทั้งกาย วาจา ใจ |
| 2 | สัตยะ | ไม่พูดปด ไม่พูดคำหยาบ |
| 3 | อัสเตยะ | ไม่ลักขโมย ไม่เอาของที่เจ้าของไม่ได้ให้ |
| 4 | พรหมจรรย์ | สําหรับนักบวชหมายถึงการ งดเว้นจากกามทั้งปวง สําหรับฆราวาส หมายถึงการไม่ประพฤติผิดในกาม |
| 5 | อปริครหะ | ไม่โลภ ไม่ยินดีในทรัพย์สมบัติที่เกินพอดี |
ความสำคัญของการถือศีลในศาสนาเชน
การถือศีลในศาสนาเชน เป็นรากฐานสำคัญที่นำไปสู่การหลุดพ้น เพราะเป็นการขจัดกิเลส ตัดตัณหา อันเป็นบ่อเกิดแห่งทุกข์ และเป็นการสั่งสมบุญบารมี นำไปสู่ความสุขที่ยั่งยืน
บทสรุป
การถือศีลในศาสนาเชน เป็นมากกว่าพิธีกรรม แต่เป็นการฝึกฝนตนเองอย่างจริงจังและต่อเนื่อง เป็นเส้นทางสู่การหลุดพ้น และเป็นแบบอย่างการดำเนินชีวิตที่เปี่ยมไปด้วยความเมตตา กรุณาต่อเพื่อนมนุษย์และสัตว์ทั้งหลาย
#ศาสนาเชน #การถือศีล #อหิงสา #หลุดพ้น
บทความ
