โรคกลัวการสัมผัส หรือ Haphephobia เป็นโรคความวิตกกังวลชนิดหนึ่งที่ทำให้ผู้ป่วยมีความกลัวและหลีกเลี่ยงการถูกสัมผัสทางร่างกาย โรคนี้จัดอยู่ในกลุ่มโรคกลัวเฉพาะทาง (Specific Phobia) ซึ่งเป็นโรคที่ผู้ป่วยมีความกลัวต่อสิ่งใดสิ่งหนึ่งหรือสถานการณ์ใดสถานการณ์หนึ่งมากเกินกว่าปกติ ส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน การเข้าสังคม และความสัมพันธ์กับผู้อื่น
สาเหตุของโรคกลัวการสัมผัส
ปัจจุบันยังไม่สามารถระบุสาเหตุที่แน่ชัดของโรคกลัวการสัมผัสได้ แต่เชื่อว่าเกิดจากปัจจัยหลายอย่างร่วมกัน ได้แก่
- ประสบการณ์เลวร้ายในอดีต: ผู้ป่วยอาจเคยถูกทำร้ายร่างกาย ถูกทารุณกรรมทางเพศ หรือประสบอุบัติเหตุรุนแรงมาก่อน ทำให้เกิดความกลัวฝังใจและเชื่อมโยงการถูกสัมผัสกับความรู้สึกอันตราย
- พันธุกรรม: มีงานวิจัยบางชิ้นชี้ว่าโรคกลัวการสัมผัสอาจถ่ายทอดทางพันธุกรรมได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากคนในครอบครัวมีประวัติเป็นโรควิตกกังวลหรือโรคกลัวเฉพาะทางชนิดอื่นๆ
- ปัจจัยทางชีวภาพ: ความผิดปกติของสารเคมีในสมอง เช่น เซโรโทนิน และโดปามีน อาจมีส่วนเกี่ยวข้องกับการเกิดโรควิตกกังวลและโรคกลัว
- การเลี้ยงดู: การเลี้ยงดูที่เข้มงวดเกินไป การขาดความอบอุ่น และการลงโทษทางร่างกาย อาจส่งผลต่อพัฒนาการทางด้านอารมณ์และทำให้เด็กมีแนวโน้มเป็นโรควิตกกังวลได้
อาการของโรคกลัวการสัมผัส
อาการของโรคกลัวการสัมผัสมีความหลากหลายขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรคและปัจจัยอื่นๆ ของแต่ละบุคคล อาการที่พบได้บ่อย ได้แก่
- รู้สึกกลัว ตื่นตระหนก และหวาดผวาอย่างรุนแรงเมื่อถูกสัมผัสทางร่างกาย
- พยายามหลีกเลี่ยงการถูกสัมผัส เช่น การจับมือ การกอด การสัมผัสทางเพศ หรือการเข้าใกล้ผู้อื่น
- มีอาการทางร่างกายร่วมด้วย เช่น หัวใจเต้นเร็ว หายใจหอบ เหงื่อออก ตัวสั่น คลื่นไส้ อาเจียน หรือเวียนศีรษะ
- รับรู้การสัมผัสที่เกินจริง เช่น รู้สึกเจ็บปวดหรือไม่สบายตัวอย่างมากจากการสัมผัสที่เบาๆ
- มีปัญหาในการเข้าสังคมและสร้างความสัมพันธ์กับผู้อื่น
การรักษาโรคกลัวการสัมผัส
การรักษาโรคกลัวการสัมผัสมีหลายวิธี และมักใช้ร่วมกันเพื่อให้ได้ผลดีที่สุด ได้แก่
| วิธีการรักษา | คำอธิบาย |
|---|---|
| จิตบำบัด | เช่น การบำบัดด้วยการปรับเปลี่ยนความคิดและพฤติกรรม (CBT) เพื่อช่วยให้ผู้ป่วยเข้าใจและปรับเปลี่ยนความคิดและพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมเกี่ยวกับการถูกสัมผัส รวมถึงการบำบัดด้วยการเผชิญหน้า (Exposure Therapy) ค่อยๆ ให้ผู้ป่วยเผชิญหน้ากับสิ่งที่ตนเองกลัวอย่างค่อยเป็นค่อยไป |
| การใช้ยา | เช่น ยาต้านเศร้า และยาคลายกังวล ช่วยลดอาการวิตกกังวลและภาวะซึมเศร้าที่อาจเกิดร่วมด้วย |
| การดูแลตนเอง | เช่น การออกกำลังกาย การพักผ่อนให้เพียงพอ การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ การฝึกผ่อนคลาย เช่น การทำสมาธิ หรือโยคะ และการเข้าร่วมกลุ่มสนับสนุน |
Fun Fact เกี่ยวกับโรคกลัวการสัมผัส
- คำว่า Haphephobia มีรากศัพท์มาจากภาษากรีกโบราณ คำว่า "haphe" แปลว่า การสัมผัส และ "phobos" แปลว่า ความกลัว
- โรคกลัวการสัมผัสพบได้บ่อยในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย
หากคุณหรือคนใกล้ชิดกำลังประสบปัญหาโรคกลัวการสัมผัส ควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิตเพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสมต่อไป
#โรคกลัวการสัมผัส #Haphephobia #สุขภาพจิต #จิตบำบัด
บทความ
